می گویند صرع ترس ندارد، بیماریای که بهدلیل تخلیه الکتریکی غیرطبیعی در سلولهای قشر مغز بهوجود می آید و میتواند باعث اختلالهای ناگهانی، گذرا و متناوب در سلولهای مغز شود و علایم متنوعی مانند اختلال هوشیاری، علایم حرکتی، علایم حسی و حتی علایم روانی گذرا ایجاد کند.
در این مطلب درباره این بیماری صحبت کرده ایم. آمار شیوع این بیماری، بدون در نظر گرفتن آمار 4 درصدی تب و تشنج کودکان 6 ماهه تا 5 ساله، بین نیم تا 2 درصد از جمعیت عمومی است.
شما دقیقا به چه نوع تشنجی صرع میگویید؟
صرع انواع گوناگون و علایم بسیار متنوعی دارد که در میان آنها چند نوع صرع معروفتر هستند؛ مثلا یک نوع صرع، «صرع بزرگ» نام دارد که در اثر تخلیه الکتریکی ناگهانی و همزمان در هر دو نیمکره مغز به وجود میآید و باعث بیهوشی کامل بیمار میشود. به همین دلیل در این نوع صرع احتمال افتادن، ضربه به سر، گاز گرفتن زبان و خروج کف از دهان زیاد است.
«ماتزدگی» نیز نوع دیگری از صرع است که معمولا در سنین مدرسه رخ میدهد و بهصورت خیرگی و ماتزدگی دیده میشود. در این نوع صرع، کودک ممکن است حدود چند ثانیه اتفاقهایی که میافتد، به یاد نیاورد اما بیهوش نمیشود.
انواع صرعها و تشنجهای دیگری هم وجود دارند که علایم روانی ایجاد میکنند؛ مثل احساس غربت در مکانهای آشنا یا احساس غریبگی با آشنایان و برعکس، احساس آشنایی با افراد غریبه، توهم بینایی یا دیدن اجسامی که وجود ندارند، کوچکتر یا بزرگتر دیدن اشیاء و... علایم صرعهای حرکتی هم شامل یک حرکت گذرا و ناگهانی در یک سمت بدن به صورت حرکات پرشی یا جهشی در یک اندام یا حتی پرشگذرای لب است.
آیا بعد از اتمام حمله میتوان به بیمار غذا یا نوشیدنی داد؟
معمولا بعد از حمله صرع، بیمار خواب آلود، گیج و منگ است و اگر تشنج عمومی کرده باشد، درد شدیدی در اندامها و فشردگی و کوفتگی در بدن احساس میکند و بیشتر تمایل دارد بخوابد بنابراین بهتر است موادقندی یا غذایی نخورد اما بعد از بیدار شدن از خواب، میتواند مایعات بنوشد. بیماران مبتلا به صرع بعد از حمله باید از خوردن غذاهای سنگین خودداری کنند زیرا ممکن دچار استفراغ شوند و مایعات حاصل از برگشت غذا، وارد ریه شان شود.
چه توصیه ای به مادر کودکان مبتلا به صرع دارید؟
اگر کودک در سن مدرسه باشد، حتما باید معلم و مربیان مدرسه از آن اطلاع داشته باشند تا در صورت بروز حمله، اقدامهای لازم را انجام دهند. اگر کودک در سن پایینتری قرار دارد و دچار تب و تشنج میشود، حتما باید در منزل دیازپام باشد زیرا گاهی چکاندن آمپول دیازپام داخل مقعد کودک یا خنک کردن و پاشویه کردن وی، از شروع حمله تشنج جلوگیری میکند. مادران باید بدانند یکبار تشنج صدمه ای به کودک نمیزند اما اگر تکرار شد، باید کودک را به بیمارستان برسانند.
آیا بیماران مبتلا به صرع میتوانند ازدواج کنند و بچه دار شوند؟
بله، فقط باید قبل از ازدواج فرد مقابل را از بیماری خود آگاه کنند تا در آینده دچار مشکل نشوند. همچنین خانمهای مصروعی که قصد بارداری دارند، باید قبل از باردار شدن به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنند و مشاوره بگیرند. قطعا مصرف دارو در دوران بارداری نیاز است ولی برخی داروها به جنین صدمه میزنند بنابراین باید با داروهای دیگری جایگزین شوند.
درمان بیماری صرع چگونه است؟
درمانش دارویی و البته طولانی مدت است و بیمار باید حداقل 2 تا 4 سال بعد از آخرین تشنج، دارو مصرف کند. این داروها با توجه به تغییرات نوار مغز و بهبود آن، بهتدریج و طی 6 ماه تا یک سال کم و در نهایت قطع میشود. حتما باید عوارض دارو به اطلاع بیماران برسد و معاینه و آزمایشهای دوره ای انجام شود. نکته مهم اینکه بیمار باید به موقع داروهایش را مصرف کند و خودسرانه مصرف دارو را قطع نکند. قطع خودسرانه دارو شایعترین علت صرع پایدار است.
چگونه میتوانیم احتمال بروز حملههای صرع را کم کنیم؟
داشتن شیوه زندگی سالم، یعنی داشتن خواب منظم، نداشتن بیدار خوابی های متعدد طی شب، مصرف نکردن دخانیات و الکل، پیشگیری از ابتلا به یبوست و سایر مشکلات گوارشی، خوردن صبحانه و پیشگیری از گرسنگی، قرار نگرفتن در مکانهای پر سر و صدا، با صدای موسیقی بلند یا در معرض نورهای شدید و متناوب حاصل از مانیتور، رقص نور و... از عوامل موثر در بهبود وضع بیماران مبتلا به صرع است.
آنها فقط با نظر و مشورت با پزشک خود مجازند رانندگی کنند. یکی از باورهای غیرمنطقی در مورد بیماری صرع این است که مصرف غذاهایی با طبع سرد مثل خیار، هندوانه، گیلاس و ... باعث بروز تشنج میشود، در حالیکه از نظر علمی، رژیم غذایی خاصی که باعث ایجاد بیماری صرع یا تشنج شود یا رژیمی که بتواند از بروز این بیماری جلوگیری کند، وجود ندارد.
کمکهای اولیه در صرع
1. نترسید! فقط خونسردی خود را حفظ کنید و مراقب باشید بیمار حین حرکات شدیدی که دارد، به جایی نخورد یا از بلندی سقوط نکند.
2. او را به پهلو بخوابانید و راه تنفسی اش را باز نگهدارید. یعنی اگر در دهان او جسم خارجی مثل دندان مصنوعی، بقایای استفراغ، آدامس، لقمه غذا و... وجود دارد، به سرعت آن را خارج کنید تا باعث خفگی نشود.
3. اگر یقه لباس محکم بسته شده، آن را شل کنید تا بیمار تنفس بهتری داشته باشد.
4. دستتان را داخل دهان او نبرید زیرا عضلات فک بسیار قوی هستند و در صورت قفل شدن دهان، ممکن است آسیب شدیدی به دستهایتان وارد شود.
5. برخی افراد برای اینکه دندانها به هم قفل نشوند و بیمار احیانا زبانش را گاز نگیرد، چوب، قاشق یا هر وسیله ای که دم دستشان باشد، داخل دهان بیمار می گذارند اما این کار خطرناک است و ممکن است باعث آسیب بیشتر بیمار شود.
6. اصلا مانع حرکات شدید بیمار نشوید و اجازه بدهید تشنج تمام شود.
7. معمولا تشنج کسی را نمیکشد و معمولا بعد از 5 تا 10 دقیقه تمام میشود و به اقدام خاص دیگری نیاز نیست، مگر اینکه تعداد حمله ها زیاد باشد و بیش از نیم ساعت طول بکشد یا در فواصل بین حمله ها، فرد هوشیاری خود را به دست نیاورد. در این صورت باید حتما اورژانس را خبر کرد ولی برای فردی که سابقه تشنج دارد و فقط یکبار آن هم کوتاه مدت تشنج میکند، به اقدام خاصی نیاز نیست.
منبع: salamat.ir
بیشتر بخوانید تا سالم بمانید
اطلاعاتی کامل درباره بیماری صرع هنگام تشنج چه اقدامی باید انجام داد؟ 10 سوالی که درباره ارتودنسی میپرسند توصیه هایی برای افزایش حجم آب دریافتی روزانه دلایل مشکلات گوارشی خوردن شیر روزه سلامت دوباره برای بدن با این بیماری ورزش نکنید!
دکتر احمد باقریمقدم، متخصص پزشکی ورزشی معتقد است این شیوه زندگی و باور محدودیت برای شرکت در فعالیتهای ورزشی بیماران دچار صرع در طول زمان شکل گرفته ولی مبنای علمیای برای منع آنها از فعالیت ورزشی وجود ندارد. درواقع بیتحرکی، مراقبت بیشازحد از خود، عزتنفس پایین، انزوا، افسردگی و اضطراب، عوامل اصلی محروم ماندن این بیماران از زندگی فعال و پویاست.
با وجود تاکید بر نقش مهم ورزش و تناسب اندام در سلامت، معمولا بیماران مبتلا به صرع از حضور در فعالیتهای ورزشی منع میشوند، علت چیست؟
این محدودیت، ریشه در باورهای غلط و ترس از تشدید بیماری با انجام ورزش و مراقبتهای شدید والدین، معلمان و پزشکان از این بیماران دارد. آنها به غلط فکر میکنند ورزش ممکن است باعث تشدید صرع، بیاثر کردن داروها و مستعدکردن بیماران به آسیب و صدمه هنگام ورزش شود.
برای اصلاح این باورهای غلط، کاری انجام نشده است؟
چرا، بهتدریج با افزایش آگاهی و انجام تحقیقات متعدد، این رویکرد محافظتی دچار تغییر شده است. در فاصله سالهای 1968 تا 1978، انجمن پزشکی آمریکا توصیههای خود را در مورد پرداختن بیماران صرعی به ورزشهای برخوردی بارها اصلاح کرد. به نحوی که در سال 1968 مخالف، در سال 1974 موافق، 1976 مخالف و در سال 1978 موافق حضور آنها بود!
انجمن قلب ورزشی آمریکا در اصلاح این نظریه و تصویب آن نقش بسیار مهمی داشت. براساس نتایج این شواهد و تحقیقها، بیماران مبتلا به صرع میتوانند بدون تشدید بیماری، به هر ورزشی اعم از «بدون برخورد» مانند دو یا دوچرخهسواری و «برخورد» مانند کشتی یا فوتبال شرکت کنند. با استناد به اطلاعات و مدارک علمی مشخص شد این بیماران میتوانند در برنامههای تناسب اندام، ورزشهای تفریحی، ورزشهای رقابتی بهخصوص از نوع پربرخورد، شرکت کنند.
کودکان مبتلا به صرع هم اجازه شرکت در فعالیتهای ورزشی را دارند؟
بله، حضور این بیماران در فعالیتهای ورزشی باعث بهبود وضع سلامت عمومی و ارتقای اعتمادبهنفس و رضایتمندی شخصی آنها میشود. تلاشهای انجامشده در سال 1983، منجر به صدور بیانیهای در رابطه با حضور کودکان مبتلا به صرع در فعالیتهای ورزشی شد. در این بیانیه آمده است: «وقتی کودکان مبتلا به صرع قصد حضور در برنامههای تربیت بدنی و فعالیتهای ورزشی دارند، مراقبتهای پزشکی مناسب، کنترل تشنج و نظارتهای کافی برایشان الزامی است.» با صدور این بیانیه و تغییر دیدگاه، کودکان مبتلا به صرع، تحت نظارت طبی، در فعالیتهای ورزشی مدارس شرکت میکنند و این به معنای پایان محرومیت مطلق آنها از فعالیتهای بدنی بود.
معمولا این بیماران تحتدرمان دارویی هستند، لازم است دوز مصرفی داروها برای بیمارانی که ورزش میکنند، تغییر کند؟
بر اساس نتایج مطالعههای انجامشده، نباید دوز داروهای ضدصرع قبل از انجام فعالیتهای ورزشی تغییر کند. فقط باید سطح خونی این داروها مکررا پایش شود. مطالعههای انجامشده، هیچ رابطهای میان تغییرات سطح سرمی دارو در ورزش و تکرار تشنج پیدا نکردهاند.
بهتر است ورزشکاران مبتلا به صرع چه زمانی داروهایشان را مصرف کنند؟
این بیماران باید داروهای ضدصرع را 2-1 ساعت قبل از شروع فعالیت بدنی مصرف کنند زیرا ورزش با نقش مهاری بر تخلیه معده میتواند عبور دارو از معده را کند کند و جذب را به تاخیر بیندازد. همه داروهای ضدصرع عوارض جانبی دارند، اما آنچه اهمیت دارد، تاثیر عوارض جانبی دارو بر کارایی ورزشکار است. خوابآلودگی، آتاکسی و اختلال تمرکز بیشترین تاثیر را در کارایی ورزشکار دارند و میتوانند باعث بروز آسیب شوند. در میان داروهای ضدصرع موجود، به نظر میآید «کاربامازپین» از داروهای دیگر بهتر باشد زیرا تاثیری در توانایی مصرفکننده ندارد.
مصرف برخی داروها در ورزشکاران ممکن است دوپینگ محسوب شود، آیا داروهای ضدصرع هم اینگونهاند؟
نه، فهرست داروهای ممنوعه اعلام شده و داروهای ضدصرع در هیچکدام از این فهرستها قرار ندارند، بنابراین مصرف این داروها ممنوع نیست و نباید باعث هراس ورزشکاران از محرومیت شود. به علاوه، با توجه به اطلاعات موجود، گرچه داروهای ضدصرع میتوانند باعث اختلال در عملکردهای شناختی ورزشکاران شوند، اما از آنجا که این آثار خفیف و گذرا هستند، نباید باعث محروم کردن افراد از شرکت در مسابقههای ورزشی و حضور در تیمهای ورزشی شوند.
انجام فعالیتهای ورزشی باعث بروز یا شدت حملههای تشنجی نمیشود؟
از گذشتههای دور پزشکان آگاه و مجرب از نقش محافظتی فعالیت بدنی در برابر تشنج، اطلاع داشتهاند. 60 سال پیش «لنوکس»، پزشک خبره در صرع نوشت: «حمله صرع معمولا در حالت خواب، استراحت، بیکاری و بیفعالیتی رخ میدهد.» امروزه نیز مشخص شده فعالیتهای منظم بدنی با کاهش تحریکهای الکتریکی شبه صرعی در مغز، میتوانند نقش محافظتکنندهای در برابر صرع داشته باشند. تحقیقات نشان دادهاند اندورفینها (مواد شبهافیونی طبیعی درون بدن) در طول ورزش افزایش مییابند و از آنجا که بتااندورفینها دیسشارژهای تشنجی را مهار میکنند، این افزایش میتواند مکانیسم دیگری برای بالا بردن آستانه تشنج هنگام ورزش باشد.
شرکت در فعالیتهای ورزشی تا چه حد خطر آسیبدیدگی و مرگ را در بیماران مبتلا به صرع افزایش میدهد؟
عوارض و مرگومیر مرتبط با حوادث ورزشی، مهمترین عامل در محدودیت بیماران صرعی برای حضور در مسابقههای ورزشی محسوب میشود. محققان دریافتهاند حدود 7 درصد بیماران صرعی در اثر وقوع حوادث و سوانح فوت میکنند که از میان این عده فقط 5 درصد موارد مرگ مربوط به آسیبهای هنگام تشنج است. بهطور کلی خطر مرگومیر یا آسیب، در ورزشکاران مبتلا به صرع که در فعالیتهای منظم یا مسابقههای ورزشی شرکت دارند، بالاتر از سایر افراد نیست. مهمترین آسیبهای جدی مرتبط با صرع ژنرالیزه (حملات صرعی به صورت تشنج عمومی بدن) شامل شکستگی بازو، شکستگی ران، شکستگی ترقوه و مچ پاست. البته دررفتگی شانه و لگن نیز گزارش شده است. سقوط هنگام تشنج باعث آسیبهای سر و ستون فقرات گردنی میشود. آمار واقعی شکستگی مهره در بیماران صرعی حدود
15 درصد گزارش شده است.
چه توصیهای به بیماران مبتلا به صرع دارید؟
75 درصد مبتلایان قبل از دهه سوم عمر خود دچار این بیماری میشوند. یعنی همان زمانی که آماده فراگیری فعالیتهای بدنی سودمند و لذتبخش هستند و بیشترین قابلیت را برای ارتقای توانمندیهای ورزشی خود دارند. با توجه به اینکه تناسب اندام بیماران مبتلا به صرع در مقایسه با سایر افراد پایینتر است و زندگی ساکنتری دارند و قدرت عضلانی، توان هوازی، قابلیت انعطافپذیری و ظرفیت قلبی – عروقی آنها از گروه همسان بدون این بیماری ضعیفتر است، بنابراین باید بیشتر به ورزش اهمیت بدهند زیرا تجویز فعالیتهای بدنی منظم، برنامهریزیشده و تحتکنترل باعث افزایش توانایی فعالیت، توده بدنی، استقامت، کنترل وزن، اصلاح شاخص توده بدنی، ظرفیت قلبی – عروقی و تنفسی و بهطور کلی ارتقای سلامت عمومی میشود.
براساس نتایج یک مطالعه، تجویز برنامه ورزشی 2 بار در هفته، به مدت یک ساعت در هر جلسه برای 15 هفته در زنان مبتلا به صرع، باعث اصلاح پروفایل کلسترول، کاهش دردهای عضلانی، خستگی و افزایش احساس لذت از زندگی در آنها میشود. فعالیتهای ورزشی با آثار مثبتی که بر اعتمادبهنفس، عزتنفس و کنترل اضطراب دارند، میزان افسردگی، اضطراب، خودکشی، انزواطلبی و بیکاری را بین بیماران صرعی کاهش میدهند.
منبع :Salamat.ir
سلامتی و تندرستی با ورزش
6 ورزش ضدآرتروز آیا ممکن است ورزش موجب افزایش وزن شود؟ آیا باسن و ران های بزرگی دارید؟! تردمیل بهتره یا دوچرخه ثابت؟ تمریناتی برای داشتن پاهای قوی فواید دویدن برای سلامتی