اعمال شب آخر ماه رمضان



اعمال شب آخر ماه رمضان

شب آخر ماه: شب بسیار مبارکى است، و براى این شب چند عمل وارد است:

اوّل: غسل.
دوم: زیارت امام حسین علیه السّلام.
سوم: خواندن سوره هاى «انعام» و «کهف» و «یس» و گفتن صد مرتبه:

أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ
از خدا آمرزش مى جویم و به سوى او می پویم.

چهارم: این دعا را که شیخ کلینى از امام صادق علیه السّلام روایت کرده بخواند:

اللَّهُمَّ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَ قَدْ تَصَرَّمَ وَ أَعُوذُ بِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ یَا رَبِّ أَنْ یَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَیْلَتِی هَذِهِ أَوْ یَتَصَرَّمَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ لَکَ قِبَلِی تَبِعَةٌ أَوْ ذَنْبٌ تُرِیدُ أَنْ تُعَذِّبَنِی بِهِ یَوْمَ أَلْقَاکَ

خدایا این است ماه رمضان، که قرآن را در آن نازل کردى، اینک در حال گذشتن است، و من به ذات کریمانه ات پناه میآورم از اینکه سپیده این شب طلوع کند، یا ماه رمضان بگذرد، و نزد تو برایم نتیجه کار ناشایست یا گناهى باشد که بخواهى مرا به سبب آن روزى که ملاقاتت کنم عذاب نمایى.

پنجم: بخواند دعاى «یا مدبّر الامور» را که بیان آن در اعمال شب بیست وسم گذشت ششم: ماه رمضان را با دعاهاى وداع، وداع گوید: دعاهایى که شیخ کلینى و شیخ صدوق و شیخ مفید و شیخ طوسى، و سیّد ابن طاووس (رضوان اللّه علیه) نقل کرده اند و شاید بهترین آنها دعاى چهل وپنجم صحیفه کامله باشد.

سیّد ابن طاووس از امام صادق علیه السّلام روایت کرده که هرکه در شب آخر ماه رمضان، آن ماه شریف را وداع گفته و بگوید:

اللَّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِیَامِی لِشَهْرِ رَمَضَانَ وَ أَعُوذُ بِکَ أَنْ یَطْلُعَ فَجْرُ هَذِهِ اللَّیْلَةِ إِلا وَ قَدْ غَفَرْتَ لِی
خدایا این ماه را آخرین بار روزه ام در ماه رمضان قرار مده، و به تو پناه می آورم از اینکه سپیده این شب سر زند، مگر اینکه مرا آمرزیده باشى.

پیش از آنکه سپیده بر آید، حق تعالى او را بیامرزد، و توبه و بازگشت نصیب وى کند.

سیّد و شیخ صدوق از جابر بن عبد عبد اللّه انصارى روایت کرده اند که در جمعه آخر ماه رمضان خدمت رسول خدا صلى اللّه علیه و آله رسیدم، چون نظر آن حضرت بر من افتاد، فرمود: اى جابر این آخرین جمعه از ماه رمضان است، پس آن را وداع کن و بگو:

اللَّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِیَامِنَا إِیَّاهُ فَإِنْ جَعَلْتَهُ فَاجْعَلْنِی مَرْحُوما وَ لا تَجْعَلْنِی مَحْرُوما
خدایا این ماه را آخرین بار روزه ما در ماه رمضان قرار مده، اگر قرار داده اى پس مرا رحمت شده بدار، نه محروم از رحمت.

به راستى هرکه این دعا را در این روز بخواند به یکى از دو خصلت نیکو ظفر یابد: یا رسیدن به ماه رمضان آینده، یا آمرزش خدا و رحمت بى انتهاى او.

سیّد ابن طاووس و کفعمى از حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله روایت کرده اند که فرمود: هرکه در شب آخر ماه رمضان، ده رکعت نماز به صورت دو رکعت بخواند، در هر رکعت سوره «حمد» را یک بار، و

«قل هو اللّه احد»
راه ده بار، و در هر یک از رکوع و سجود ده مرتبه بگوید:

سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ
پاک است خدا و ستایش شایسته اوست و معبودى جز او نیست و خدا بزرگتر است.

و هنگامی که از ده رکعت فراغت یافت هزار مرتبه استغفار کند.

و پس از استغفار سر به سجده گذارد و در حال سجده بگوید:

یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ یَا رَحْمَانَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ رَحِیمَهُمَا یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ یَا إِلَهَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ تَقَبَّلْ مِنَّا صَلاتَنَا وَ صِیَامَنَا وَ قِیَامَنَا
اى زنده به خود پاینده! اى داراى بزرگى و بزرگوارى، اى بخشنده دنیا و آخرت و اى مهربان دنیا و آخرت، اى مهربان ترین مهربانان، اى معبود گذشتگان و آیندگان، گناهانمان را بیامرز، و نماز و روزه و شب بیداریمان را قبول کن.

سوگند به کسی که مرا به راستى به پیامبرى مبعوث کرد، که جبرئیل مرا از اسرافیل خبر داد و اسرافیل از پروردگار خود، که سر از سجده برنداشته، خدا او را بیامرزد، و ماه رمضان را از او قبول کند، و از او درگذرد تا آخر خبر.

و این نماز در شب عید فطر هم روایت شده است، ولى در این روایت آمده است که تسبیحات اربعه را در رکوع و سجود به جاى ذکر رکوع و سجود بخواند، و به جای «اغفر لنا ذنوبنا» تا آخر بگوید:

اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ تَقَبَّلْ صَوْمِی وَ صَلاتِی وَ قِیَامِی
گناهم را بیامرز، و روزه و نماز وشب زنده داری ام را بپذیر

منبع:erfan.ir



در ادامه بخوانید

دعای وداع ماه مبارک رمضان

دعای وداع ماه مبارک رمضان



دعای وداع ماه مبارک رمضان

شیخ کلینی رضوان الله علیه در کتاب کافی روایت کرده از ابو بصیر از حضرت صادق علیه السلام این دعا را برای وداع ماه رمضان‏

اللَّهُمَّ إِنَّکَ قُلْتَ فِی کِتَابِکَ الْمُنْزَلِ شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ‏
 ای خدا تو خود در کتابی که نازل کردی فرمودی ماه رمضان آن ماهی است که در آن قرآن نازل شده

وَ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَدْ تَصَرَّمَ فَأَسْأَلُکَ بِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ وَ کَلِمَاتِکَ التَّامَّةِ
 و این شهر مبارک رمضان به پایان رسید پس از تو درخواست می‏کنم به حق ذات بزرگوار کریمت و به حق کلمات تامه خاصانت

إِنْ کَانَ بَقِیَ عَلَیَّ ذَنْبٌ لَمْ تَغْفِرْهُ لِی أَوْ تُرِیدُ أَنْ تُعَذِّبَنِی عَلَیْهِ أَوْ تُقَایِسَنِی بِهِ‏
 که اگر تا اکنون بر من گناهی باقی است که هنوز نبخشیده‏ای و اراده عذاب و رنج مرا به آن گناه داری

أَنْ لاَ یَطْلُعَ فَجْرُ هَذِهِ اللَّیْلَةِ أَوْ یَتَصَرَّمَ هَذَا الشَّهْرُ إِلاَّ وَ قَدْ غَفَرْتَهُ لِی یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ‏
 ای خدا آن گناه را پیش از آنکه صبح این‏شب آخر رمضان طلوع کند و این ماه تمام به پایان رسد کرم کن و از آن گنه درگذر ای مهربانترین مهربانان عالم

اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ بِمَحَامِدِکَ کُلِّهَا أَوَّلِهَا وَ آخِرِهَا مَا قُلْتَ لِنَفْسِکَ مِنْهَا
 ای خدا تو را ستایش می‏کنم به جمیع صفات کمالت از اول تا به آخر آنچه را تو خود در ستایش خویش فرموده‏ای

وَ مَا قَالَ الْخَلاَئِقُ الْحَامِدُونَ الْمُجْتَهِدُونَ الْمَعْدُودُونَ (الْمُعَدِّدُونَ) الْمُوَفِّرُونَ (الْمُؤْثِرُونَ) ذِکْرَکَ وَ الشُّکْرَ لَکَ‏
 و آنچه خلایقی که با کمال جهد و توجه پس به حمد و ستایشت و با تعظیم به ذکر و شکرت می‏پردازند

الَّذِینَ أَعَنْتَهُمْ عَلَی أَدَاءِ حَقِّکَ مِنْ أَصْنَافِ خَلْقِکَ مِنَ الْمَلاَئِکَةِ الْمُقَرَّبِینَ‏
 یعنی آن کسانی که تو آنان را بر اداء حق بندگیت یاری کردی از انواع خلق از ملائکه مقرب

وَ النَّبِیِّینَ وَ الْمُرْسَلِینَ وَ أَصْنَافِ النَّاطِقِینَ وَ الْمُسَبِّحِینَ لَکَ مِنْ جَمِیعِ الْعَالَمِینَ‏
 و پیمبران و رسولان و اصناف ناطقین به ذکرت و تسبیح گویان حضرتت تمام عالمیان به همه این حمدها تو را ستایش می‏کنیم

عَلَی أَنَّکَ بَلَّغْتَنَا شَهْرَ رَمَضَانَ وَ عَلَیْنَا مِنْ نِعَمِکَ وَ عِنْدَنَا مِنْ قِسَمِکَ وَ إِحْسَانِکَ وَ تَظَاهُرِ امْتِنَانِکَ‏
 که تو ما را به این ماه رمضان رسانیدی در حالی که نعمتهایت بر ما وافر و نزد ما از قسمت روزیت و کرم و احسان و امتنانت متظاهر بود

فَبِذَلِکَ لَکَ مُنْتَهَی الْحَمْدِ الْخَالِدِ الدَّائِمِ الرَّاکِدِ الْمُخَلَّدِ السَّرْمَدِ
 پس در مقابل این نعمتها تو را حمد کنیم ستایش شایسته در منتهای حد حمدی همیشگی و بر دوام و ثبات و مخلد و سرمدی

الَّذِی لاَ یَنْفَدُ طُولَ الْأَبَدِ جَلَّ ثَنَاؤُکَ أَعَنْتَنَا عَلَیْهِ‏
 که طول ابدیت آن حمد را پایان ندهد ای خدا ثنای تو بزرگ است تو ما را یاری کردی بر اداء وظیفه این ماه شریف

حَتَّی قَضَیْتَ عَنَّا صِیَامَهُ وَ قِیَامَهُ مِنْ صَلاَةٍ وَ مَا کَانَ مِنَّا فِیهِ مِنْ بِرٍّ أَوْ شُکْرٍ أَوْ ذِکْرٍ
 تا آنکه روزه آن و اقامه نماز و آنچه از اعمال خیر و شکر و ذکر تو کردیم تو از ما ادا فرمودی

اللَّهُمَّ فَتَقَبَّلْهُ مِنَّا بِأَحْسَنِ قَبُولِکَ وَ تَجَاوُزِکَ وَ عَفْوِکَ وَ صَفْحِکَ وَ غُفْرَانِکَ وَ حَقِیقَةِ رِضْوَانِکَ‏
 پروردگارا پس تو از کرم اعمال خیر ما را بحد کامل بپذیر و مقبول درگاهت بگردان و از ما بکرمت درگذر و ما را مشمول عفو و ملاطفت و آمرزش خود و حقیقت خوشنودی خویش قرار ده

حَتَّی تُظَفِّرَنَا (تُظْفِرَنَا) فِیهِ بِکُلِّ خَیْرٍ مَطْلُوبٍ وَ جَزِیلِ عَطَاءٍ مَوْهُوبٍ‏
 تا ما را در این ماه فیروز و موفق بر هر کار نیکوی مطلوب و عطای بزرگ موهبت گردانی

وَ تُوقِیَنَا فِیهِ مِنْ کُلِّ مَرْهُوبٍ أَوْ بَلاَءٍ مَجْلُوبٍ أَوْ ذَنْبٍ مَکْسُوبٍ‏
 و هم از کرم از هر چه مخوف و ترسناک است و هر بلا که بسوی ما می‏کشند و هر گناه که به عمل آریم ما را از آن محفوظ دار

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِعَظِیمِ مَا سَأَلَکَ بِهِ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِکَ مِنْ کَرِیمِ أَسْمَائِکَ وَ جَمِیلِ ثَنَائِکَ وَ خَاصَّةِ دُعَائِکَ‏
 ای خدا از تو درخواست می‏کنم به عظیم امری که احدی از خلقت درخواست کننداز اسماء کریم و ثنای جمیل و دعای خاص تو

أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
 که نخست درود فرستی بر محمد و آل محمد (ع)

وَ أَنْ تَجْعَلَ شَهْرَنَا هَذَا أَعْظَمَ شَهْرِ رَمَضَانَ مَرَّ عَلَیْنَا مُنْذُ أَنْزَلْتَنَا إِلَی الدُّنْیَا بَرَکَةً فِی عِصْمَةِ دِینِی وَ خَلاَصِ نَفْسِی‏
 و این ماه رمضان ما را بزرگترین و با برکت‏ترین ماه مبارکی قرار ده که از هنگامی که ما را به دار دنیا آوردی تا کنون بر ما گذشته است هم از جهت حفظ دین و خلاص و نجات جانم

وَ قَضَاءِ حَوَائِجِی وَ تُشَفِّعَنِی فِی مَسَائِلِی وَ تَمَامِ النِّعْمَةِ عَلَیَّ وَ صَرْفِ السُّوءِ عَنِّی وَ لِبَاسِ الْعَافِیَةِ لِی فِیهِ‏
 و هم از جهت برآمدن حاجتهایم و مرا تو خود شفیع باش در مسئلتهایم از درگاهت و اعطای نعمت کامل و برطرف شدن بدیها از من و پوشیدن لباس ببخش و عافیت برایم در این ماه شریف

وَ أَنْ تَجْعَلَنِی بِرَحْمَتِکَ مِمَّنْ خِرْتَ (خُرْتَ) (ادَّخَرْتَ) لَهُ لَیْلَةَ الْقَدْرِ وَ جَعَلْتَهَا لَهُ خَیْراً مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ
 و هم در این ماه از لطف و رحمتت مرا از آنان قرار ده که ثواب لیلة القدر را که بهتر در اجر از هزار ماه است بر آنها اختیار و ذخیره کرده‏ای

فِی أَعْظَمِ الْأَجْرِ وَ کَرَائِمِ الذُّخْرِ وَ حُسْنِ الشُّکْرِ وَ طُولِ الْعُمْرِ وَ دَوَامِ الْیُسْرِ
 و هم ذخیره‏های پر بهای دیگر و شکرگزاری نیکو و طول عمر و آسایش دائم

اللَّهُمَّ وَ أَسْأَلُکَ بِرَحْمَتِکَ وَ طَوْلِکَ وَ عَفْوِکَ وَ نَعْمَائِکَ وَ جَلاَلِکَ وَ قَدِیمِ إِحْسَانِکَ وَ امْتِنَانِکَ‏
 ای خدا و از تو سؤال می‏کنم به حق رحمت واسعه و احسان و عفو و بخشش نعمتهایت و به حق جلال و عظمت عطاء و احسان قدیم ازلیت

أَنْ لاَ تَجْعَلَهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنَّا لِشَهْرِ رَمَضَانَ حَتَّی تُبَلِّغَنَاهُ مِنْ قَابِلٍ عَلَی أَحْسَنِ حَالٍ‏
 که این رمضان را آخر عهد عمر من با ماه مبارک رمضان قرار ندهی تا در سال آتیه هم بر بهترین حال مرا نایل سازی به ثواب ماه مبارک

وَ تُعَرِّفَنِی هِلاَلَهُ مَعَ النَّاظِرِینَ إِلَیْهِ وَ الْمُعْتَرِفِینَ (وَ الْمُتَعَرِّفِینَ) لَهُ فِی أَعْفَی عَافِیَتِکَ وَ أَنْعَمِ نِعْمَتِکَ‏
 و هلال ماه رمضان را بمن نشان دهی با سایر مؤمنانی که بنظاره ماه شب اول پرداخته و مقر و معترف باحترام این ماهند در حالی که در عافیت و آسایش کامل باشم و بهترین نعمتها

وَ أَوْسَعِ رَحْمَتِکَ وَ أَجْزَلِ قِسَمِکَ یَا رَبِّیَ الَّذِی لَیْسَ لِی رَبٌّ غَیْرُهُ‏
 و وسیعترین رحمت و عظیم‏تر قسمت ای پروردگار من که جز تو مرا پروردگاری نیست

لاَ یَکُونُ هَذَا الْوَدَاعُ مِنِّی لَهُ وَدَاعَ فَنَاءٍ وَ لاَ آخِرَ الْعَهْدِ مِنِّی لِلِقَاءٍ حَتَّی تُرِیَنِیهِ مِنْ قَابِلٍ‏
 این وداعی که با ماه رمضان کردم وداع فنا و مرگ و آخرین عهد ملاقاتم با ماه مبارک رمضان نباشد تا آنکه به من در سال آتیه باز ماه رمضان را بنمایی

فِی أَوْسَعِ النِّعَمِ وَ أَفْضَلِ الرَّجَاءِ وَ أَنَا لَکَ عَلَی أَحْسَنِ الْوَفَاءِ إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاءِ
 در حالی که در وسیعترین نعمت باشم و بهترین امید و با تو در بهترین عهد وفاداری باشم البته تو مستجاب کننده‏دعای خلقی

اللَّهُمَّ اسْمَعْ دُعَائِی وَ ارْحَمْ تَضَرُّعِی وَ تَذَلُّلِی لَکَ وَ اسْتِکَانَتِی وَ تَوَکُّلِی عَلَیْکَ‏
 ای خدا دعای مرا اجابت کن و به تضرع و زاریم ترحم فرما و بر ذلت و خواریم و اعتماد و توکلم بر حضرتت رحم آر

وَ أَنَا لَکَ مُسَلِّمٌ لاَ أَرْجُو نَجَاحاً وَ لاَ مُعَافَاةً وَ لاَ تَشْرِیفاً وَ لاَ تَبْلِیغاً إِلاَّ بِکَ وَ مِنْکَ‏
 و من تسلیم فرمان توام و امید نجاح و رستگاری و سلامت و شرافت و نیل به مقصد جز به حضرتت و از درگاه کرمت ندارم

وَ امْنُنْ عَلَیَّ جَلَّ ثَنَاؤُکَ وَ تَقَدَّسَتْ أَسْمَاؤُکَ بِتَبْلِیغِی شَهْرَ رَمَضَانَ‏
 و بر من منت گذار ای خدایی که ثنایت بزرگ و نامهای مبارکت مقدس است و عمر مرا تا به رمضان دیگر برسان

وَ أَنَا مُعَافًی مِنْ کُلِّ مَکْرُوهٍ وَ مَحْذُورٍ وَ مِنْ جَمِیعِ الْبَوَائِقِ‏
 در حالی که مرا سلامتی و آسایش از هر امر ناگوار و ترسناک و عافیت از هر سختی و بلاء عطا فرما

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَعَانَنَا عَلَی صِیَامِ هَذَا الشَّهْرِ وَ قِیَامِهِ حَتَّی بَلَّغَنِی آخِرَ لَیْلَةٍ مِنْهُ‏
 شکر و ستایش خدای را که ما را برای روزه این ماه شریف یاری فرمود و بر قیام نماز تا آخرین لیله ماه مبارک مرا نایل گردانید.

منبع:hawzah.net



در ادامه بخوانید

اعمال شب آخر ماه رمضان