نوزاد از 4 ماهگی به تدریج میتواند بر روی شکم چرخیده و حرکات زیادی از خود نشان دهد
رشد نوزاد تا 5 سالگی در مقایسه با دورانهای دیگر رشد، بیشترین سرعت را دارد و در این میان تغییر و تحول نوزاد در 6 ماه نخست آنقدر سریع روی میدهد که شاید بهتر باشید بگوییم هر روز آن برای والدین همراه با تازگی است. همزمان که نوزاد رشد میکند و والدین متوجه تغییرات رفتاری و فیزیکی در او میشوند، آنها (والدین) میتوانند بر اساس یک سری راهنماییها که توسط مشاور ارایه میشود پیش بینی نسبتا دقیقی از رفتارهای آتی نوزادشان داشته باشند.
با این حال باید توجه داشت که هر نوزاد با روند خاصی رشد میکند و به همین دلیل ممکن است بروز تغییراتی که در نوزادان مختلف هم سن روی میدهد اندکی تفاوت زمانی داشته باشد. از این رو نباید چندان با وسواس و نگرانی این فرآیند را دنبال کرد. اما عدم مشاهده یک سری تغییرات بدیهی در نوزاد درحال رشد میتواند در حکم پرچم قرمزی باشد که در این صورت والدین باید نسبت به آن حساس بوده و با مشورت پزشک اطفال اقدامات مناسبی انجام دهند.
یک ماهگی
در روزهای نخست تولد، نوزاد معمولا مشغول خوردن شیر مادر است و والدین او نیز غالبا در حال تعویض پوشک و خواباندنش هستند. او این روزها به دفعات گریه میکند و توجه چندانی به صدای شما ندارد. اما با گذشته چند هفته به تدریج نسبت به چهرههایی که میبیند، صداهایی که میشنود و همچنین لمس کردن بدنش واکنشهای مختلفی از خود بروز میدهد.
یادتان باشد نوزاد در هفتههای نخست، توانایی آن را دارد که بینایی خود را نهایتا تا فاصله 20 الی 30 سانتیمتری متمرکز کند و این تقریبا فاصه متعارف صورت نوزاد تا صورت مادر در حین درآغوش گرفتن اوست. در این روزها الگوهای سیاه و سفید محیط اطراف توجهش را به خود جلب میکنند. البته سیستم شنوایی نوزاد کاملا رشد کرده تا آنجاکه درصورت شنیدن صداهای آشنا نظیر صدای پدر و مادر نسبت به آنها واکنش متفاوتی از خود بروز میدهد.
در این روزها نوزاد میتواند به هنگام قرار گرفتن بر روی شکم، سرش را اندکی بالا آورده و به اطراف بچرخاند. با این حال دقت کنید که در این وضعیت باید مراقب سر و گردن نوزاد باشید. او را در کالسکه گذاشته و با هم به پارک و پیادهروی بروید. با نوزاد حرف بزنید. در خلال برقراری این دست از ارتباطات، سیگنالهای نوزاد برای مواردی نظیر نیاز به خواب داشتن یا گرسنگی را میآموزید. سعی کنید در فرآیند برقراری ارتباط با نوزاد فعال باشید.
تا آنجاکه نوزاد تمایل دارد و شرایط مهیاست او را به شکم خوابانده تا بتواند دستهایش را ستون کرده و بازی کند. نوزاد این مدل بازی کردن را خیلی دوست دارد. در عین حال چنین حرکاتی به تقویت بازوهایش منجر میشود. بد نیست او را تشویق و ترغیب کنید تا برای رسیدن به اسباب بازیهایش که اندکی آن طرفتر چیدهاید، حرکت کرده و دست و پا بزند.
برای نوزاد باید وقت زیادی در نظر بگیرید. او دوست دارد که در فضای باز باشد. پس او را برای بازی به پارک و زمینهای بازی ببرید. ترکیب ایدهآل و حتی میتوان گفت رویایی نوزاد شما در چند هفته نخست تولید چزی جز این نیست: حضور در فضای خارج از خانه، احساس آرامش در کنار شما و بودن در اطراف کودکان دیگر. در عین حال به خوبی باید مراقب اوضاع و احوال باشید و چشم از او برندارید. اگر در حال صحبت با فردی هستید، کتاب میخوانید یا هر سرگرمی مشابه دیگری را دنبال میکنید نباید از نوزاد در فضای باز خارج خانه چشم بردارید. سعی کنید زمانی که نوزاد در هوشیاری کامل به سر میبرد و اصطلاحا «سرحال» است بازیهای ساده را با او انجام دهید. تقلید از صداهایی که تولید میکند یکی از بهترین این بازیهاست. همچنین تلاش کنید که در همان چند هفته نخست که او را با خود به بیرون میبرید حرکات و علائم قطعی که نشان میدهد «دیگر کافی است و به خانه برگردیم» را متوجه شوید!
پرچمهای قرمز
در این صورت با پزشک اطفال مشورت کنید :
* به آرامی شیر میخورد
* به نظر میرسد که برای دیدن اطراف چشمهایش را متمرکز نمیکند و یا توجهی به حرکت اجسام در اطرافش ندارد
* نسبت به نورهای روشن واکنشی نشان نمیدهد
* عضلاتش خیلی سفت یا خیلی نرم و شل است
* واکنشی به صداهای بلند از خود نشان نمیدهد
سه ماهگی
نوزاد شما حالا وارد سه ماهگی شده و دنیایی از خنده را برای زندگیتان به ارمغان آورده است. او خندیدن را دوست دارد و بیشتر از هر زمان دیگری در هفتههایی که از عمرش گذشته میخندد. نوزاد به طرز چشمگیری به بازی کردن علاقه نشان میدهد. همچنین اکثر نوزادان در این روزها علاقه زیادی به تقلید حالات صورت والدین خود نشان میدهند. حتی صداهایی که تولید میکنید برای نوزاد سه ماهه از جذابیت زیادی برخوردار است. او تلاش زیادی میکند تا از آن صداها تقلید کند.
دیگر نیازی نیست همچون هفتههای نخست، مراقب سر نوزاد باشید زیرا بازوها و ماهیچههای گردنش تا آن حد قوی شدهاند که به راحتی میتوانند سر را در وضعیت مناسبی نگاه دارند. نوزاد از بازوهایش برای بالانگاه داشتن نیم تنه بالایی استفاده میکند. او دستهایش را باز و بسته میکند و با استفاده از آنها عروسکهایش که دور و برش ریخته شده است را تکان میدهد، حتی میتواند دستانش را به دهان برساند.
در این هفته ها هماهنگی دست و چشم نوزاد به طرز چشمگیری در حال بهبود است. برای اینکه توجه نوزاد را به خوبی جلب کنید می توانید از اشیایی که نسبت به آنها از خود علاقه نشان میدهد استفاده کرده و با تکان دادن آن در برابر دیدگانش به خوبی مشاهده کنید که با چه شوق و ذوقی چشمانش را حرکت داده و آن شی به خصوص را دنبال میکند. یادتان باشد نوزادی که وارد سه ماهگی شده به راحتی میتواند والدینش را از میانه اتاقی که در آن قرار دارد تشخیص دهد.
خیالتان راحت باشد که با پاسخ دادن به خواستههای نوزاد او را لوس (!) نمیکنید و در آینده برایتان مشکلساز نمیشود. در واقع با واکنش مناسب و به موقع به این خواستهها به تقویت حس امنیت و عشق بیشتر در نوزاد کمک میکنید. در این هفتهها به بازی با نوزاد و ترغیب کردنش برای قرار گرفتن بر روی شکم ادامه دهید تا در عین حال که با بازی کردن، ارتباط بهتری با اطرافیان برقرار میکند، ماهیچههایش نیز تقویت شود. در این وضعیت اسباب بازیهای بیخطری را اندکی دورتر قرار داده تا ترغیب شود که به آنها برسد. او در این وضعیت به طور ناخواسته بازوهایش را تقویت میکند.
در طول روز با نوزاد صحبت کنید. قرار نیست او حتما به صحبتهای شما واکنش کامل نشان دهد. سعی کنید در خلال صحبتهایتان، کارهایی را که انجام میدهید توصیف کنید. همچنین اشیایی را که حدس میزنید برای نوزاد آشناست به زبان بیاورید. با هم کتاب بخوانید، باهم بازی کنید. خیلی خوب است کاری کنید که غلت بزند.
پرچمهای قرمز
در این صورت با پزشک اطفال مشورت کنید :
* نوزاد نمیتواند به راحتی سرش را نگاه دارد
* نمیتواند اشیاء را در دست بگیرد
* نوزاد نمیتواند بر روی اشیای مختلف تمرکز کند
* نمیخندد
* نوزاد به صداهای محیطی واکنش نشان نمیدهد
* چهرههای ناآشنا را نادیده میگیرد و توجهی نمیکند
* احساس میکنید که در مجاورت افراد ناآشنا و غریبه مضطرب و پریشان میشود.
نوزاد در سه ماهگی به طرز چشمگیری به بازی کردن علاقه نشان میدهد
4 تا 7 ماهگی
با گذشت 4 ماه یعنی زمانی بیش از یک فصل از سال، نوزادتان به خوبی با دنیای جدیدی که وارد آن شده در هم آمیخته شده است. او به خوبی میخندد و حتی قهقه میزند. اگر خوب دقت کنید کلمات نامشخصی را به زبان میآورد اما در واقع «صحبت میکند» و به احتمال زیاد «با شما گفتگو میکند». او به حرکت افتاده است. به طور طبیعی نوزادان از 4 ماهگی به بعد و به تدریج میتوانند بر روی شکم چرخیده و تحرکات زیادی از خود نشان دهند. حتی کار به جایی میرسد که نوزاد بدون نیاز به کمک والدینش میتواند بنشیند. او به خوبی میتواند با استفاده از پاهایش تعادلش را حفظ کرده و حتی زمانی که او را با دستانتان نگاه داشتهاید حرکات بیشتری از خود بروز دهد.
به خاطر داشته باشید که حالا نوزاد نسبت به لحن گفتار و صداهایی که تولید میکنید حساسیت بیشتری دارد. حتی در این سن نوزاد تا حدی میتواند منظور شما را از گفتن تحکم آمیز «نه» متوجه شود.
دستانتان را مقابل صورت گرفته و ناگهان کنار ببرید. نوزادی که چهارماهگی را رد کرده از این بازی بسیار ذوق زده میشود. در واقع او از پیدا کردن و به نوعی کشف کردن هر چیز جدیدی لذت میبرد و صورت شما میتواند یکی از این موارد کشف شده باشد!
اکنون نوزاد دنیا را به طور کاملا رنگی میبیند و توانایی آن را دارد که فواصل دورتر را هم مشاهده کند. نشستن مقابل آینه و تماشای خود یکی از جالبترین و جذابترین تفریحاتی است که یک نوزاد میتواند در این هفتهها تجربه کند.
سعی کنید از هر فرصتی استفاده کرده و به او این فرصت را بدهید که مهارتهای جدید فیزیکی اش را تقویت کند. مثلا به او کمک کنید تا بر روی زمین نشسته تا با وسایل اطرافش بازی کند. البته حواستان باشد که همزمان با جنب و جوش بیشتر نوزاد، امکان برخورد او با موانع محیطی بیشتر میشود. پس از ایمن بودن خانه مطمئن شوید.
پرچمهای قرمز
در این صورت با پزشک اطفال مشورت کنید :
* نوزاد بیش از آنچه که از نظر شما طبیعی به نظر میرسد پف کرده است
* نمیتواند سرش را به خوبی نگاه دارد
* به تنهایی نمیتواند بنشیند
* نسبت به سر و صداها و خنده ها واکنش نشان نمیدهد
* چندان با آنهایی که برایش آشنا هستند گرم نمیگیرد
* تلاشی برای رسیدن به اشیای مختلف از خود بروز نمیدهد
منبع:ninisite.com
تازه مادران بخوانند
روند رشد و تکامل کودک از یک ماهگی تا شش ماهگی آنچه باید درباره نوزادان بدانید ! از انجام این کارها برای نوزاد پرهیز کنید خصوصیات پوشک مناسب برای نوزادان دانستنی هایی راجع به نوزادان دلیل علاقه نوزاد به ضربان قلب مادر
1-برای جلوگیری ازسرماخوردگی نوزاد چه باید کردو آیا با قنداق کردن میتواننوزاد را از سرماخوردگی حفظ کرد؟
سرماخوردگی عبارت است از ابتلایدستگاه تنفس (یعنی حلق، حنجره وریه) به انواع ویروسهای مولدسرماخوردگی، بنابراین سردبودنمحیط اتاق نوزاد در پیدایشسرماخوردگی نقش بسیاری دارد; امابراثر تماس نوزاد با افرادی که مبتلا بهسرماخوردگی میباشند(یعنی افرادیکه دچار آبریزش از بینی، گلودرد،سرفه و عطسه هستند) ویروسسرماخوردگی وارد دستگاه تنفسنوزاد هم میشود و او مبتلا میگردد.
باید دانست بالا بردن درجه حرارتاتاق، پوشاندن زیاد و قنداق کردننوزاد به هیچ وجه او را ازسرماخوردگی حفظ نخواهد کرد بلکهباید او را از تماس با افراد سرماخوردهدور نگه داشت. به هر حال باید دمایاتاق نوزاد بین 19 تا 22 درجهسانتیگراد باشد و بهتر است لباسبلندی که دست و پای نوزاد رامیپوشاند به تن او کرد، ولی اگر باچنین شرایطی دست و پای نوزاد سرداست جای نگرانی نیست بلکه میتواندستکش به دست او کرد و پاهای او رابا جوراب پوشاند گرمای بدن نوزاد رامیتوان با دست گذاشتن روی قفسهسینه او حس کرد و سردبودن دستنوزاد نمایانگر دقیق دمای بدن اونیست همچنین سرماخوردگی نتیجهسردبودن دست یا پای نوزاد نیستبلکه نباید در تماس با افرادسرماخورده قرار گیرد.
2- عطسه کردن نوزادان:
اکثر نوزادان به سادگی و پی درپیعطسه میکنند که این عطسه کردننشانه سرماخوردگی نوزاد نیست، مگرتوأم با آبریزش از بینی و علایم دیگرسرماخوردگی باشد.
عطســه کــردن نتیجه وارد شدن گـردو خاک یا هوای خشک و گرم به داخلبینی نوزاد بوده و یا به علت تجمعترشحات در داخل بینی و تحریکدیواره بینی است.
از بینی بعضی نوزادان ممکن است مایعشفافی زیادتر از معمول ترشح شودمخصوصا وقتی که گریه میکنند یادچار سرماخوردگی میشوند که دفعاین ترشحات چندان هم بد نیست ومادر باید با دستمال نرم آن را پاک کند.و یا با «پوآر» و قطره چکان پلاستیکیترشحات را مخصوصا قبل از شیردادنبه آرامی تخلیه نماید.
در صورتی که ترشحات بینی نوزادغلیظ، سبز و یا زردرنگ باشد به دلیلعفونت بینی است و نیاز به درمان دارد.
3 - پوست نوزاد:
در روزهای بعد از تولد ممکن استبرجستگیهای کوچکی به اندازه تهسنجاق در سطح پوست صورت نوزادظاهر شود. این برجستگیهای کوچکرا «میلیا» گویند که نتیجه ترشحاتزیاد چربی پوست میباشد وخود بخوداز بین میرود. همچنین ممکن استلکههای آبی تیره با اطراف مشخص درناحیه کفل نوزاد یا به طور استثنایی درمحل دیگری از بدن دیده شود که آنهارا لکههای منگولی یا آبی رنگ گویندو در خلال سال اول تولد از بینمیرود.
4 - لرزش چانه و زانوهاینوزاد:
بعضی نوزادان موقعی که در حالبیداری و فعالیت هستند لرزشهایی درچانه یا در زانوهای آنها دیده میشود.این لرزشها چون در زمان فعالیت نوزاداست جای نگرانی نیست و طبیعیاست.
علت این لرزشها این است که سیستمعصبی نوزاد هنوز تکامل نیافته است وبتدریج در طی چند ماه از بین میرود.اما اگر در حال آرامش یا خواب دچارلرزش گردید باید به فکر تشنج بود وکودک باید مورد معاینه پزشکمتخصص قرار گیرد.
5 - آیا پاهای نوزاد را بعد ازتولد باید کشید و قنداق کرد؟
خیر، چون پاهای نوزاد در رحم مادرکاملا جمع است، لذا بلافاصله و بعد ازتولد نمیتوان پاهای نوزاد را دراز کرد.در این زمینه، مادر باید چند روز و چندشب پاهای کودک را بپوشاند تا اوبتواند آزادانه پاهای خود را زمانی خمو زمانی هم دراز کند; در هر حال، نوزادخود در انتهای ماه اول و دوم پاهایشرا دراز خواهد کرد.
6 - چرا بعضی نوزادان دچارگرفتگی بینی میشوند و درهنگام خواب خرخر میکنند؟
چون مجاری بینی نوزادان باریکاست; اگر در این مجاری باریکترشحات مخاطی جمع گردد و یا اگرهوای اتاق نوزاد زیادتر از معمول گرمباشد سبب میشود که مخاط بینی نوزادکه در داخل رحم مادر بوسیله مایعآمینوتیک مرطوب بوده با تنفس هوایگرم، خشک شود و ترشحات مخاطینیز خشک و سبب گرفتگی بینی نوزادشود. برای جلوگیری از گرفتگی بینیباید درجه حرارت اتاق نوزاد متناسبو مطلوب باشد(22 درجه سانتی گراد).و اگر هوای اتاق نیز مرطوب باشد بهترخواهد بود (با جوش آوردن سماوربرقی یا وسایل دیگر میتوان مقداریبخار آب در اتاق نوزاد به وجود آورد).
اگر بینی نوزاد گرفته است مادرمیتواند دو قطره آب نمک (یک قاشقچایخوری نمک به 250 سی سی آبجوشیده سرد شده اضافه نموده یا ازداروخانه قطره را تهیه نماید) داخل هرسوراخ بینی مخصوصا قبل از شیردادنبریزد تا ترشحات داخل بینیتر شود وآن را با قطره چکان یا پوآرهایمخصوص تا حدی که میتوانترشحات داخل بینی کودک را ببیندخارج نماید. مادران هیچگاه نباید شیرپستان خود را داخل بینی نوزاد خودبریزند یا بدوشند چون شیر بصورتلایهای مجاری بینی نوزاد را میپوشاند.ضمنا محیط بسیار خوبی نیز برای رشدمیکروبهاست و لذا موجب عفونت بینینوزاد میگردد.
7 - آیا سکسکه کردن نوزاداهمیت دارد؟
خیر، سکسکه تحریک عصبی است کهسبب انقباض عضله دیافراگم میگردد.انقباض دیافراگم خود سبب فروبردنهوا به داخل ریه میشود که اینفروبردن ناگهانی هوا بوسیله انقباضاپیگلوت متوقف میشود و سکسکهبوجود میآید.
8 - حد متوسط افزایش وزن دردوران شیرخوارگی:
صفر تا 3 ماهگی 30 گرم در روز (200گرم در هفته)
4 تا 6 ماهگی 20 گرم در روز (140گرم در هفته)
7 تا 9 ماهگی 15 گرم در روز (105گرم در هفته)
10 تا12 ماهگی 10 گرم در روز (70گرم در هفته)
در شش ماه اول تولد افزایش وزن زیاداست و سپس کاهش مییابد بعد از سن10 ماهگی به صورت طبیعی اشتهایکودک کم میشود و در نتیجه سرعتافزایش وزن او کم خواهد شد.
منبع:کتاب «من و کودک من» - ترجمه دکتر فیض
تازه مادران بخوانند
چه موقع و در چه صورتی به نوزاد پستانک بدهید کم شنواییی در نوزادان اسهال بیماری شایع در نوزادان اگر نوزادم دچار یرقان شود.. بثورات در محل پوشک نوزادان علت زردی در نوزادان !!!