نهم ذیحجه مصادف با روز عرفه
مقاله حاضر نگاهى است اجمالى به ویژگىهاى روز عرفه و فلسفه پیدایش آن. در این مقاله با استناد به آیات و روایات به اهمیت این روز نیز اشاراتى شده که باهم آن را مىخوانیم؛
قرآن کریم براى ارتباط بیشتر بندگان با مبدا هستى از شیوههاى مختلفى بهره مىگیرد. از جمله این شیوهها تعیین زمانها و مکانهاى خاصى براى نزدیک شدن بیشتر به درگاه حضرت حق مىباشد. در سوره ابراهیم(ع) آیه 5 از زمانهاى ویژه عبادت خدا با عبارت “ایامالله” یاد مىکند؛ “ایامالله را به آنان یادآورى نما.” ایامالله تمام روزهایى است که داراى عظمتى در تاریخ زندگى بشر است. مقصود از ایامالله زمانهایى است که امر خدا و آیات وحدانیت و سلطنت او ظاهر شده و یا ظاهر مىشود. ممکن است ایام ظهور رحمت و نعمت الهى جز این ایام بوده باشد.(1)
و نیز هر روز که یکى از فرمانهاى خدا در آن،چنان درخشیده که بقیه امور را تحتالشعاع خود قرار داده از ایامالله است هر روز که فصل تازهاى در زندگى انسانها گشوده و درس عبرتى به آنها داده و ظهور و قیام پیامبرى در آن بوده و یا طاغوت و فرعون گردنکشى در آن به قعر دره نیستى فرستاده شده خلاصه هر روز که حق و عدالتى برپا شده و ظلم و بدعتى خاموش گشته، همه آنها از ایامالله است.
چنانکه در ادامه آیه مىفرماید: در همه ایامالله آیات و نشانههایى است براى هر انسان شکیبا و پراستقامت و شکرگزار(2.) روز عرفه نیز مىتواند روز پیروزى انسان بر طاغوت نفس و نقطه درخشانى درتاریخ زندگى هر فردى باشد. روز عرفه روز تحول درونى و انقلاب معنوى با آن همه مزایا و ویژگىهاى ارزشمند براى هر مسلمان بیدار و آگاه است.روز عرفه از مصادیق بارز “ایامالله” است که در آن روز زمینهها و مقدمات بیشترى براى رهیابى انسان به سوى کمال و سعادت وجود دارد. آمرزش گناهان، قبولى طاعات، آشنایى بیشتر با معارف اسلامی، تفکر و تامل در گذشته و آینده، برآورده شدن حاجات و توجه ویژه خداوند متعال به بندگان از جمله آنهاست.
آنچه از روایات و دعاهاى اهلبیت(ع) در این روز به دست مىآید نشانگر آن است که پروردگار هستى این روز را براى مناجات خود انتخاب کرده و نعمتهاى مادى و معنوى خود را در یومالله عرفه بر بندگانش ارزانى داشته است. امام صادق(ع) در یکى از روایات مىفرماید: هرکس در این روز قبل از رفتن به مراسم دعاى عرفه در زیر آسمان دو رکعت نماز بخواند و در پیشگاه خداوند متعال به تمامى گناهان و خطاهاى خود اعتراف نموده و حقیقتا از درگاه پروردگارش پوزش طلبد، خداوند متعال آنچه را که براى اهل عرفات مقدر نموده به او نیز عطا مىکند و تمام گناهان وى را مىآمرزد.(3)
از عرفه تا عرفات
در روز عرفه اولین حرکت حاجیان در سرزمین وحى بعد از احرام با توقف در صحراى عرفات آغاز مىشود.
آنان وظیفه دارند که از اذان ظهر روز نهم ماه ذىالحجه تا وقت نماز مغرب در آن بیابان توقف کرده و به ذکر و دعا و تفکر و نیایش بپردازند.
عرفات به مساحت 18 کیلومترمربع در شرق مکه و در میان راه طائف و مکه قرار دارد. این بیابان به وسیله کوههایى که به شکل نیمدایره در اطرافش قرار دارد مشخص شده است.(4)
خداوند متعال در این مورد مىفرماید: “هرگاه مىخواهید از بیابان عرفات کوچ کنید خداوند را در مشعرالحرام یاد کنید، او را به یاد آرید همان طور که شما را هدایت کرد گرچه شما قبل از آن از گمراهان بودید.”(بقره / 198)
درباره نامگذارى این صحرا به عرفات نکاتى گفته شده که برخى عبارتند از: آدم و حوا همدیگر را در این ناحیه شناختند، اعمال حج به آدم یا ابراهیم(ع) در صحراى عرفه شناسانده شد و حاجیان همدیگر را در این ناحیه بیشتر مىشناسند.
ابنعباس در مورد نامگذارى روز عرفه مىگوید: وقتى حضرت ابراهیم(ع) در خواب دید که پسرش اسماعیل را در راه خدا قربانى مىکند تمام آن روز در اندیشه بود که آیا این خواب از جانب خداست یا نه؟
تا اینکه دوباره در شب دوم خواب را دید چون صبح شد مطمئن گردید که این دستور از سوى خداست و آن روز عرفه بود.
روز عرفه یکی از روزهای مهم برای مسلمانان و از جمله شیعیان است
نیایش در عرفه
از ویژگىهاى روز عرفه دعا و نیایش به درگاه ربوبى است. پیشوایان معصوم(ع) با استفاده از موقعیت معنوى روز عرفه، مردم را به راز و نیاز و تقویت پیوند با سرچشمه کمالات ترغیب و تشویق مىکردند چرا که اساس شخصیت حقیقى انسان و ارزش او به اندازه ارتباطش با خداوند متعال تعیین مىشود. قرآن مىفرماید: “اى پیامبر بگو، پروردگارم براى شما ارزشى قائل نیست اگر دعاى شما نباشد.”(فرقان / 77)
امام حسین(ع) با استفاده از فضاى معنوى روز عرفه در صحراى عرفات و در دامنه کوه جبلالرحمه مناجات زیباى خود را زمزمه کرده و آواى ملکوتىاش نه تنها در میان حاجیان خانه خدا در صحراى عرفات طنینانداز بود بلکه آن نیایشهاى عاشقانه در طول تاریخ، دلهاى مشتاق را تحت تاثیر قرار داده است. آن حضرت در فرازى از دعا مىفرماید: پروردگارا، تفکر من در آثار و نشانههاى تو موجب دورى دیدار مىگردد پس مرا به خدمتى وادار که با تو پیوندم دهد، چگونه بر وجود تو به چیزى استدلال شود که در وجودش به تو نیاز دارد؟
آیا غیر تو را ظهورى است که براى تو نیست و غیر تو آن قدر آشکار است تا تو را آشکارتر کند؟ معبودا! کى بودهاى که نیازمند دلیلى باشى تا برتو دلالت کند و کى دور بودهاى تا آزار ما را به تو بر ساند؟!
کى رفتهاى زدل که تمنا کنم ترا
کى گشتهاى نهفته که پیدا کنم ترا
با صدهزار جلوه برون آمدى که من
با صد هزار دیده تماشا کنم ترا
غایب نگشتهاى که شوم طالب حضور
پنهان نبودهاى که هویدا کنم ترا
روز عرفه فرصتى استثنایى در هر سال است که باید از لحظات آن در تقویت رابطه با خداوند استفاده نمود.
روز رحمت و مغفرت
امام چهارم(ع) در روز عرفه، مردى را مشاهده کرد که تکدى مىکند و درخواست خود را با مردم در میان مىگذارد. حضرت به او فرمود: واى بر تو! در چنین روزى از غیر خدا طلب حاجت مىکنی؟ روز عرفه چنان عظمت دارد که امید است حتى جنینهاى در شکم مادر از برکت آن به سعادت برسند.(5)
دعاى 47 صحیفه سجادیه بعد از شکر و سپاس به پیشگاه بارى تعالى و درود و سلام بر پیامبر و آل او به ضرورت وجود رهبر پرداخته و در مورد عظمت این روز مقدس، عرضه مىدارد؛ “پروردگارا!! امروز، روز عرفه است، روزى که به آن شرافت، کرامت و عظمت بخشیدهاى و در آن روز، رحمت خودت را بر اهل عالم منتشر ساختهاى و با عفو و گذشت خود در این روز بر بندگان منت نهادهاى و عطیه و بخشش خود را در این روز نیکو گردانیدهاى و به خاطر روز عرفه بر بندگانت تفضیل و لطف فرمودهای!”
انس با خدا، اعتماد به نفس، ایجاد تعادل و آرامش، افزایش قدرت تحمل در مقابل مشکلات، رهایى از وابستگىهاى مادى و دنیوی، پایینآمدن از مرکب غرور و خودخواهی، مشخص شدن ارزش انسان و آموزشهاى اخلاقى و اجتماعى از دستاوردهاى ارزشمند دعاها بویژه مناجاتهاى روز عرفه مىباشد.
روز عرفه چنان اهمیت دارد که با شب قدر برابرى مىکند. امام صادق(ع) فرمود: اگر شخصى گناهکار نتواند در شبهاى با برکت ماه رمضان بویژه شبهاى قدر، خود را معرض نسیم رحمت الهى قرار دهد و آمرزیده شود، او تا سال آینده بخشوده نمىشود مگر اینکه عرفه را درک کند و از امتیازات آن روز بهره گیرد.(6)
اساسا برخى از گناهان جز در روز عرفه و در منطقه عرفات در جاى دیگر قابل بخشش نیست؟
در روز عرفه شناخت حقیقى خداوندمتعال بیشتر امکانپذیر است چرا که آن روز معرفت و آگاهى در فضاى به وجود آمده بویژه آنکه در آستانه عیدقربان و تقرب الىالله است بهتر انجام مىشود.
رسول خدا(ص) فرمود: در روز عرفه خداوند متعال به بندگان عارفى که در پیشگاه الهى صف کشیده و نداى عاشقانه و عارفانهشان صحراى عرفات را پر کرده است مباهات مىکند و به فرشتگانش مىفرماید: اى ملائکه من! به بندگانم بنگرید که از راههاى دور و نزدیک، مشکلات بسیارى را متحمل شده و به اینجا آمدهاند. شما را گواه مىگیرم که من خواسته آنان را برآوردم و گناهکارانشان را به خاطر نیکوکارانشان بخشیدم.(7)
بهترین عمل در روز عرفه
بهترین عملى که مىتوان در روز عرفه انجام داد و به بهرههاى فراوان معنوى دست یافت، حضور در کنار مرقد مطهر حضرت امام حسین(ع) است. “بشیر دهان” روزى به حضور حضرت صادق(ع) آمده و عرضه داشت: مولاى من! من گاهى نمى توانم در روز عرفه در عرفات حضور یابم، به این جهت تلاش مىکنم تا خود را در روز عرفه به کربلا برسانم و امام حسین را زیارت کنم. پیشواى ششم فرمود: آفرین بر تو اى بشیر! اگر شخصى در روز عرفه با شناخت و معرفت کامل به مقام امام حسین(ع) به زیارت کربلا برود پاداش هزار حج و هزار عمره قبول شده و هزار غزوه که در کنار پیامبر یا امام عادل به جهاد پرداخته باشد برایش منظور مىشود. وقتى بشیر از این همه ثواب تعجب کرد امام صادق(ع) فرمود: اى بشیر! مطمئن باش هرگاه یکى از اهل ایمان در روز عرفه به کنار قبر امام حسین بیاید و با آب فرات غسل کند و آنگاه که به زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) بپردازد به تعداد هر قدمى که به سوى حرم امام حسین بر مىدارد برایش ثواب یک حج کامل مىنویسند.(8)
================================
پىنوشتها:
1- المیزان، ج 12، ص 18
2- تفسیر نمونه، 10/270
3- اقبال الاعمال، ج 2، ص 67
4- آثار اسلامى مکه و مدینه، ص 130
5- منلایخصره الفقیه، ج 2، ص 211
6- کافی، ج 2، ص 66
7- مجمعالبیان، ج 7، ص 129
8- کاملالزیارات، ص 316
منبع:rasekhoon.net
در ادامه بخوانید
روز عرفه روز شناخت ! شب عرفه، مخصوص حاجت گرفتن روز عرفه چه روزی است روز عرفه چه روزیست؟ اعمال روز عرفه اعمال شب و روز عرفه
نهم ذیحجه را روز عَرَفه گویند
روز عرفه، روز دعا و مسألت از خداوند متعال است و خداوند درهای مغفرت و رحمت خود را در این روز به روی بندگان باز میکند. یکی از اعمالی که در این روز وارد شده است، زیارت امام حسین (ع) است. بطوری که در روایات وارد شده است، خداوند در این روز اول به زوار امام حسین (ع) نگاه میکند، پیش از کسی که در صحرای عرفات است.
در این مقاله به بررسی علت افضلیت مقام زوار امام حسین (ع) در این روز، حتی نسبت به حجاج بیت الله الحرام میپردازیم.
خدای متعال مخلوقات متفاوتی دارد. یکی از مخلوقات خدای متعال زمان و نوعی دیگر از مخلوقات او مکان است.
چون خدای متعال خالق آنهاست حقایق مختلفی را در آنها قرار داده است که برخی از آنها را انبیا و امامان بزرگوار به ما گفتهاند.
به عنوان مثال در زمین «مکانها و سرزمینهای مختلف» وجود دارد. گاهی یک قسمتی از این مکانها را خداوند برای خودش برمیگزیند و به خود منسوب میکند. مانند «کعبه» که از آن رو خداوند این خانه را به خود منسوب کرده است، شرافت پیدا کرده و بیتالله نامیده میشود و به واسطه نسبت پیدا کردن با خدای متعال ویژگیها و شرایط خاصی پیدا میکند؛ مثلا با نگاه کردن به آن برای شخص حسنه نوشته و از سیئات او محو میکنند.
پس خدای متعال بیتی را در دنیا اختیار کرده و به خود منسوب فرموده و برکات و ویژگیهای خاصی برای آنجا قرار داده است.
از سوی دیگر خداوند متعال از بین «زمانهای مختلف» برخی از آنها را ممتاز و ویژه کرده است. مانند روز جمعه، شب جمعه، ده شب اول ماه ذیالحجه، ماههای رجب، شعبان و رمضان و شبهای قدر که در قرآن و روایات، بدان اشاره شده است.
از دیگر ایام مورد توجه خدای متعال «شب و روز عرفه» است.
در روایاتی نقل شده است که خداوند در شب عرفه درهای مغفرت خویش را بر بندگان باز میکند[۱۰] و در روز عرفه خداوند متعال گناهان توابین را میبخشد، هرچند به اندازه ریگهای بیابان و قطرات باران و تعداد روزهای عالم باشد.
این روز، روز دعا و مسألت از خداوند متعال است و خداوند این روز را روز با ارزش و پرشکوه قرار داده است.
خداوند متعال در شب و روز پر برکت عرفه پیش از آنکه به حجاج صحرای عرفات نگاه کند به زوار سیدالشهدا (ع) نظر میکند و نظر رحمت خود را پیش از همه، مشمول آنان میگرداند
پس دانستیم که خدای متعال که خالق همه چیز است زمانها و مکانهایی را خاص گردانیده و به آنها ویژگی خاصی عطا کرده است تا بندگان خود را در معرض آن ویژگیها قرار داده و به میزان معرفت و بندگی خویش از آن ویژگیها برخوردار و متنعم شوند.
حال گاهی در عالم، ما در معرض این قرار میگیریم که هر دوی این مخلوقات خدای متعال منطبق بر هم میشوند؛ به عنوان مثال در ایام حج (دهه اول ماه ذیحجه) به حج مشرف میشویم و یا در شبهای قدر در سرزمین کربلا قرار میگیریم و یا شب جمعهای زائر آنجا میشویم؛ در چنین موقعیتی هم بهره زمانی فراهم است، هم بهره مکانی و هر دوی اینها در کنار هم میتواند مسبب برکات فراوانی شود.
هرچند که خدای متعال برکات و ویژگیهای متعدد و متفاوتی برای هر یک از زمانها و مکانها قرار داده است؛ اما ما در جایگاهی نیستیم که توانایی مقایسه میان آنها را داشته باشیم مگر آنکه وجود مقدس آنان که لسانالله هستند پرده از راز حقیقت آنها بردارند که در برخی موارد پرده برداشتهاند؛ مثلاً خداوند متعال بیست و چهار هزار سال قبل از اینکه زمین کعبه را خلق کند و آن را حرم قرار دهد زمین کربلا را آفرید و آن را حرم امن و مبارک گرداند. همچنین فضیلت کعبه در قیاس با فضیلتی که به زمین کربلا، همچون قطرهای است نسبت به آب دریا که سوزنی را در آن فرو برند و آن قطره را با خود بردارد.
و البته که بعید نیست چنین شأنی نه فقط برای سرزمین کربلا است؛ بلکه برای قبور تمام ائمه علیهمالسلام نیز باشد. چنانچه در روایات آمده است ائمه بزرگوار (ع) خود را حقیقت و مصداق بالاتر حرمالله و بیتالله نامیدهاند.
برای همین است که در روایات، ثواب زیارت امام حسین (ع) در روز عرفه اینگونه بیان شده است:
امام صادق (ع) فرمودند: کسی که در روز عرفه قبر حضرت حسین بن علی (ع) را زیارت کند خداوند متعال ثواب هزار هزار (یک میلیون) حج که با حضرت قائم عجاللهتعالیفرجهالشریف بجای آورند را برای وی منظور میفرماید و اجر هزار هزار عمره که با حضرت رسول خدا صلیاللهعلیهواله انجام گیرد را به وی داده و همچنین ثواب آزاد نمودن هزار هزار عبد را به او اعطا کرده و اجر کسی که هزار هزار دو بار اسب را در راه خدا انفاق کرده است را به وی عنایت میفرماید و حقتعالی از وی به این عبارت نام میبرد: «عبدی الصّدیق آمن بوعدی» و فرشتگان دربارهاش چنین تعبیر میکنند: «فلان صدیق، زکاه الله من فوق عرشه.» و در زمین «کروب» نامیده میشود.
روز عرفه از روزهای مهم برای مسلمانان و از جمله شیعیان است
با توجه به آنچه که نقل شد دانستیم که خدای متعال که خالق همه چیز است برای برخی از اشیا مقام و منزلت خاصی قرار داده است هم چون برخی از مکانها مانند مکه، بیت الله و کربلا و یا برخی زمانها مانند دهه اول ذیحجه، ماه مبارک رمضان، شبهای قدر و روز عرفه. که هر کدام از آنها به نسبتی که خدای متعال تعیین کرده میتوانند ما را به میزان معرفتمان از برکات خود بهرهمند سازند و دانستیم که این قضیه از سوی ما مقایسه پذیر نیست مگر آنکه خدای متعال تفاوت آنها را از سوی ولی خود به ما برساند. از سوی دیگر گفته شد که در برخی مواقع ما همزمان هم در مکان خاصی قرار میگیریم و هم در زمان خاصی. که در آن صورت است که اسباب بهرهمندی برای ما بیش از پیش فراهم میشود؛ مثلا در ماه رجب در بیتالله یا در شبهای قدر در سرزمین کربلا. حال خدای متعال بر خودش قرار داده است که کسی را که در روز پر برکت عرفه در سرزمین کربلا زائر سیدالشهدا (ع) باشد پیش از کسی در صحرای عرفات باشد مورد عنایت خود قرار دهد؛ چرا که اگر بیتالله معظم و مجلل بوده است و خدای متعال آن را به خود منسوب کرده است؛ امام حسین (ع) نیز ثارالله و عبدالله است و اگر کعبه مطاف تمامی انبیا (ع) بوده از زمان حضرت آدم در روایات ما آمده است که هیچ پیامبری نبوده است مگر آنکه زیارت کرده است سرزمین کربلا را و وجود مبارک آن حضرت حقیقت و باطن بیتالله است و اشرف از کعبه. از این رو این روایت معنا پیدا میکند که خداوند متعال در شب و روز پر برکت عرفه پیش از آنکه به حجاج صحرای عرفات نگاه کند به زوار سیدالشهدا (ع) نظر میکند و نظر رحمت خود را پیش از همه، مشمول آنان میگرداند.
باشد که خدای متعال از سر فضل و رحمت خود، زیارت با معرفت آن حضرت را از سر محبتشان در ایام و لیالی مخصوصه زیارت آن حضرت خصوصا شب و روز عرفه و حتی در همه روزها و شبهای سال روزیمان کند که:
«هر وقتِ خوش که دست دهد مغتنم شمار.»
منبع: karbobala.com
در ادامه بخوانید
روز عرفه چه روزیست؟ روز عرفه روز شناخت ! روز عرفه، همتاى شب قدر شب عرفه، مخصوص حاجت گرفتن اعمال مشترک دهه اوّل ماه ذی الحجه روز عرفه چه روزی است
متن تبریک روز عرفه
روز ما و عرفه ، تشنگی دل ، ارباب
نبود جز محنت در دلم حاصل، ارباب
من و دیوانه گیم یک طرف و تو طرفی
آه ، دیوانه ام و نیستم عاقل ارباب
اس ام اس روز عرفه
عـرفـه آمــده و بـاز صـدایم کردی
میهمـان حـرمِ جود و سخـایم کردی
فرصت دیگری آمـد که مـرا عفو کنی
تا ببخشی گنهـم را تو صدایم کردی
اس ام اس روز عرفه جدید
چه خوب شد عرفه دلبرم صدایم کرد
خدا به خاطر ارباب این عطایـــم کرد
به دامن جبل الرحمه پا به پای حبیـب
به آستان رفیع دعا رهایـــــــم کرد
جدیدترین اس ام اس روز عرفه
روز عرفه آمد و شد تازه امیدم
آغوش گشودی که به سوی تو دویدم
من آمده ام باز توانم بده امروز
اصلا تو بیا راه نشانم بده امروز
پیامک روز عرفه
تنگ غروب عرفه غم تو دلم پا می گیره
دلم هوایی می شه و بونۀ آقا می گیره
این روزایی که دم به دم غریبی رو حس می کنم
با گریه یاد غربت عزیز نرگس می کنم
پیامک روز عرفه و عید قربان
لبیک که در دل عرفات است و منایم
لبیک که از خویش نمودند جدایم
لبیک که سر تا به قدم محو خدایم
لبیک که امروز ندانم به کجایم
پیام روز عرفه
ظهر زیبای وقوفه یه وقوف آفتابی
یه وقوف عاشقونه زیر آسمون آبی
عرفات چشش به راهه تا وقوفتو ببینه
تا که یک لحظه کنار صاحب خودش بشینه
ظهر زیبای وقوفه کاش منم وقف شما شم
تا یه صبح عید قربون نذر آقای منا شم
متن تبریک روز عرفه
عرفه، معرفت یار به دلدار بود
عرفه، جلوه گه دیده بیدار بود
عرفه، رازو نیاز است به پهنای وجود
عرفه ، گریه عشق است به هنگام سجود
پیام روز عرفه
عرفه روضه ی زینب چقَدَر می چسبد
عرفه دیده ی بارانی و تر می چسبد
عرفه بال بگیرم ز دم روضه ی تو
بزنم تا حرم پاک تو پر می چسبد
اس ام اس روز عرفه
چه خوب شد عرفه دلبرم صدایم کرد
خدا به خاطر ارباب این عطایـــم کرد
به دامن جبل الرحمه پا به پای حبیـب
به آستان رفیع دعا رهایـــــــم کرد
پیامک روز عرفه و عید قربان
عرفه آمده از یار خبر نیست چرا؟
چقدر ناله زنم آه ، کجایی آقا
رمضان که نشد و این عرفه هم نشد و
پس قرارا من و تو کی و کجا ای جانا
اس ام اس روز عرفه
تو رو خدا حق این شعر را ادا کنید
عرفه روضه زینب چقَدَر می چسبد
عرفه دیده ی بارانی و تر می چسبد
عرفه بال بگیرم ز دم روضه ی تو
بزنم تا حرم پاک تو پر می چسبد
متن تبریک روز عرفه
کیست تا کشتی جان را ببرد سوی نجات
دست ما را برساند به دعای عرفات
موسی من تو به دنبال کدامین خضری؟
گوشه ی چشم تو ابری ست پر از آب حیات
اس ام اس روز عرفه جدید
روز عرفه
روز نیایش و روز بارش چشم های خاکیان بر شما آسمانیان مبارک باد
و التماس دعا در لحظات قشنگ خلوتتان . . .
اس ام اس روز عرفه
تنگ غروب و ساحلِ شور و نوای عرفه
شکسته کشتی دلم، به ناله های عرفه
بر پرِ سجادهی دل، گره نشسته، وا نما
ای گل سجاده نشین، به یک دعای عرفه
جدیدترین اس ام اس روز عرفه
شرح دعای عرفه، خون دلِ خونِ خداست
فلسفه ی وجودی اش، غم تمام انبیاست
بر دل حکومت می کند هر جمله اش دانی چرا؟
چون عرفه ورودِ به، محرم و کربلاست
گردآوری:بخش سرگرمی بیتوته
در ادامه بخوانید
اس ام اس روز عرفه (2) اس ام اس روز عرفه (جدید) اس ام اس روز عرفه اس ام اس روز عرفه (3) اس ام اس روز عرفه (4) 9 ذی الحجه؛ روز عرفه