انسان یک واحد زیستی، روانی، اجتماعی و روحانی است. این واحد ممکن است در معرض عوامل آسیب زای مختلف قرار گیرد. بهداشت روان پیش از آنکه به شرایط و نابسامانی های بیرونی مربوط باشد از طرز تلقی و نگرش فرد و نحوه مواجهه وی با مشکلات ناشی می شود؛ لذا حفظ سلامت روان از آسیب ها و نابسامانی ها کاری ساده نیست و نیازی به کسب یافته های جدید از علم روانشناسی دارد.
متاسفانه خیلی از افراد توانایی و مهارت لازم را برای روبرو شدن با کسی که از بیماری یا اختلال روانی رنج می برد، ندارند؛ به همین دلیل ممکن است رفتاری با بیمار بکنند که به تشدید بیماری وی دامن بزند. رفتار درست و سنجیده با بیمار روانی بخشی از فرآیند درمان به شمار می آید. در این راستا موارد زیر قابل ذکر است:
- انکار بیماری روانی چه از سوی بیمار و چه اطرافیان وی به یک اندازه می تواند فرآیند بهبود و درمان را به عقب بیندازد؛ پس پذیرش بیماری گام نخست در درمان است.
- برداشت ها و تلقی های غلط و نادرستی که در میان خانواده ها درباره بیماری روانی و برخی از اختلال های روانی وجود دارد یکی از عوامل شدت یافتن بیماری است.
- بیمار روانی رفتار خود را کاملا طبیعی و عادی می داند. درک این نکه از سوی اطرافیان بیمار سبب می شود تصوراتی از این دست که بیمار آنها را فریب داده و یا از روی قصد آزارشان می دهد در ذهنشان از بین برود.
- بیمار روانی دارای چرخه خاص خود است؛ به این معنا که می تواند از اختلالات سبک تا بحران های بزرگ را دربر گیرد و رفتار افراد با بیمار، با توجه به ویژگی های بالینی نوع بیماری، روش خاصی را می طلبد.
- صبر و شکیبایی و حوصله زیاد در برخورد با یک بیمار روانی کمک بزرگی به بهبودی وی است. در مقابل صعبانی شدن و بی حوصلگی به خرج دادن می تواند بیماری را تشدید کند.
- از سویی گفتگو با بیمار در مورد هر موضوعی که دوست دارد باعث می شود تا او آزادانه سخن بگوید و این مسئله بین شما و بیمار صمیمیت به وجود می آورد و از سوی دیگر، سبب می شود تا بیمار خودر ا تنها احساس نکند و در مورد بیماری خود دچار توهم نشود.
در گفتگو با بیمار درک این نکته ضروری است که در کوتاه مدت و خیلی سریع نمی توان دیدگاه بیمار را تغییر داد.
- دادن این اطمینان به بیمار که شما می خواهید با وی رابطه صمیمی برقرار کنید و خود شما هم تافته جدا بافته از او نیستید و در معرض بیماری یا مشکلات روانی مشابهی قرار دارید منجر به یک اطمینان دو سویه میان شما و بیمار می شود.
- فشار آوردن به بیمار و توصیه مرتب به او که این کار را بکن و آن کار را نکن یا گفتن جملاتی از این دست که آیا تو نمی خواهی خوب شوی؟ می تواند سبب واکنش منفی بیمار شود.
- در برخی از خانواده ها به علت پایین بودن سطح سواد فرهنگی از عنوان برخی از بیماری های روانی برای انگ زدن (برچسب) به بیمار استفاده می شود یا اختلال روانی وی را مرتب به رخش می کشند که این مورد فرآیند درمان را مشکل، پیچیده و طولانی می کند.
نتیجه آنکه اختلالات روانی یا رفتاری در جوامع مختلف انسانی کم و بیش مشهود است و بسیاری افراد در زندگی امکان ابتلا به ناراحتی های روانی را دارند. رفتار مناسب و منطقی با کسانی که از نظر روانی آسیب دیده اند می تواند در بهبود یا در اصلاح رفتار بیمار نقش اساسی داشته باشد. در برخورد با بیمار روانی رفتار افراد باید از شکیبایی و متانت و پختگی لازم برخوردار باشد. هرگز نباید رفتار ما با بیمار روانی همراه با پرخاشگری و استهزا و تحقیر و ترحم باشد؛ بلکه باید اعتماد به نفس و عزت نفس را که از پایه های اصلی بهداشت روانی است به بیمار انتقال دهیم.
منبع:مجله موفقیت
مطالب بیشتر برای زندگی بهتر
آیاخنده تاثیری بر سلامت روان دارد؟ 20 درصد مردم، مشکل روانی دارند اختلال روانی قرن اگر مدام دلتان شور میزند، بخوانید! باورهای نادرست بیماریهای روحی و روانی بهداشت روانی دوران بلوغ
یک روانشناس بالینی با بیان اینکه شوخطبعی نشانه سلامت روان است، گفت: اضطراب شدید، عدم تمرکز، پریشانی افکار، کاهش اعتماد به نفس، توقف رشد روانی، اختلال در خواب و خوراک علایم هشدار دهنده ابتلا به اختلالات روانی محسوب میشود.
بحرینیان ، اضطراب را یکی از علایم هشدار دهنده ابتلا به اختلالات روانی عنوان کرد و اظهار داشت: اضطراب شدید مانند تب در بیماریهای جسمی است همانطور که تب علامت عدم سلامت جسمانی است اضطراب شدید نیز میتواند نشانه ابتلا به برخی اختلالات روانی باشد.
*اضطراب خفیف طبیعی است
وی افزود: همه افراد تا حدی مضطرب هستیم و گاهی اضطراب به دلایل موقعیتی افزایش پیدا میکند منظور از اضطراب شدید حالتی است که در صورت عدم وجود مشکل نیز دیده میشود.
این متخصص حوزه بهداشت روان ادامه داد: گاهی اضطراب آشکار و گاهی نیز پنهان است از سوی دیگر اضطراب خود را به شکل علایم جسمانی، رفتاری یا هیجانی نشان میدهد مثلاً وسواس نوعی اضطراب شدید است که فرد در قالب افکار و رفتارهای تکراری آن را نشان میدهد.
*عدم کنترل خود مقدمه ابتلا به اختلالات روانی
وی گفت: یکی از مؤلفههای ابتلا به اختلالات روانی مختل شدن رفتار و تمرکز فرد است، فردی که به اختلالات روانی مبتلا است از حالت خویشتنداری خارج میشود و نمیتواند خود را کنترل کند. عدم کنترل خود مقدمه ابتلا به اختلالات روانی است.
این روانشناس بالینی با بیان اهمیت بررسی افکار در افراد اظهار داشت: پریشانی افکار، اغتشاش فکری و به تبع آن هذیان میتواند نشاندهنده ابتلا به اختلالات روانی باشد. گاهی نیز ادراک فرد دچار اختلال میشود و موجب توهم شنوایی، بینایی، بویایی، لامسه و چشایی میشود.
*کاهش اعتماد به نفس نشانه عدم سلامت روان
این متخصص حوزه بهداشت روان تصریح کرد: کاهش اعتماد به نفس یکی از علایم هشدار دهنده ابتلا به اختلالات روانی است. فرد عادی باید اعتماد به نفس داشته باشد و در غیر این صورت باید نسبت به بررسی آن اقدام کند.
وی گفت: رشد روانی در افراد طبیعی همواره در حال انجام است اما در افرادی که به اختلالات روانی مبتلا هستند رشد روانی ثابت میماند همچنین رفتارهای نابهنجار یکی از علایم ابتلا به اختلالات روانی است.
*افراد سالم افکار مثبت دارند
وی ادامه داد: خُلق پایین، اختلال در خواب و خوراک فرد، کاهش امیال، داشتن افکار منفی و ضربه به خود نیز میتواند حاکی از ابتلا به اختلالات روانی باشد از سوی دیگر گاهی خُلق بالا، بیقراری، اغتشاش فکری و عدم تمرکز نیز نشاندهنده ابتلا به اختلالات روانی است.
بحرینیان تصریح کرد: فکر سالم فکری است که مانند دانههای تسبیح نظم و ترتیب داشته باشد افرادی که دچار پرش افکار هستند مدام از یک فکر به فکر دیگر میروند و بین این افکار رابطه منطقی وجود ندارد. همچنین عدم وجود امنیت هیجانی و اختلال در روابط بین فردی بدون دلیل مشخص نشاندهنده ابتلا به اختلالات روانی است.
*مبتلایان به اختلالات روانی مشارکت اجتماعی کمی دارند
این روانشناس بالینی تأکید کرد: مبتلایان به اختلالات روانی بدون دلیل دچار این حالات میشوند آنها درک درستی از خود ندارند و قادر به سازگاری با محیط بیرون نیستند معمولاً مشارکت اجتماعی آنها کم است و خودمحوری یکی از ویژگیهای آنها شمرده میشود، این افراد نسبت به بیماری خود بصیرت ندارند.
همچنین شوخطبعی که یکی از علایم سلامت روان است در مبتلایان مختل میشود و بسته به نوع اختلال تماس با واقعیت قطع میشود.
وی خاطرنشان کرد: انسجام فکری، روانی، عاطفی و رفتاری در مبتلایان به اختلالات روانی با مشکل مواجه میشوند افراد سالم هیجان، فکر و رفتار نسبتاً هماهنگ دارند در حالی که این هماهنگی در مبتلایان به اختلالات روانی دیده نمیشود.
منبع:سلامت نیوز
مطالب بیشتر برای زندگی بهتر
آیاخنده تاثیری بر سلامت روان دارد؟ 20 درصد مردم، مشکل روانی دارند آیا افسردگی مسری است؟ برای کسانی که اعصاب ندارند به خودت اعتماد داری؟ در حالات مختلف روحی چه بخوریم؟