رمزگشایی فضا و زمان در مغز انسان



« انیشتین نابغه ای می باشد که فضا و زمان را که اجزا به خود متکی و مستقل بودند را به صورت وابسته در یک معادله ریاضی مطرح کرد که همان نسبیت می باشد.» این نقل قولی از هرمان مینکوفسکی (ریاضی فیزیکدان آلمانی که نظریه نسبیت انیشتین را به صورت هندسی حل کرد) در سال ۱۹۰۶ است که مجذوب نظریه نسبیت خاص که به تازگی توسط آلبرت انیشتین در آن زمان منتشر شده، بود. مینکوفسکی در عوض فضایی چهار بعدی ابداع کرد و آن را فضا-زمان نامید.

بزرگترین قدم در راستای شناخت این نوع ادراک انسانی از فضا می باشد

زمانی که این ایده ی انیشتین مقبول عامه مردم و قشر دانشگاهی شده بود، تعداد کمی از مردم آگاه به این موضوع بودند که انقلاب هایی علیه فضا و زمان در رشته های دیگر مانند روانشناسی تجربی و عصب شناسی در حال شکل گیری است. شناخت ِ درک فضایی ذهن مطالعه در مورد این می باشد که ذهن چگونه ساختارها، فعل و انفعالات و فضای فیزیکی را درک می کند، این یکی از علاقه مندی های فیلسوفان و دانشمندان از گذشته تاکنون و همینطور بزرگترین قدم در راستای شناخت این نوع ادراک انسانی از فضا می باشد که در مقاله انتقادی امانوئل کانت با عنوان عقل محض بیان می شود که نگرش جدید ما را شکل می بخشد، کانت استدلال می کند چیزی که ما آنرا به عنوان فضا می شناسیم بخشی از ویژگی ذهنمان است که مربوط به آینده می باشد و چارچوبی برای فهم طبیعت اشیاء، ما در اصل بخشی از چیزی که در اشیاء وجود دارد را مشاهده می کنیم.

زمانی که فیلسوفان مشغول به بحث و اظهار نظر پیرامون نظر کانت در مورد ادراک ما از فضا بودند، در واقع کمک کردند به تحقیقات غیر علمی در مورد اینکه ذهن ما چگونه فضایی را که درک می کنیم می سازد؛ بخشی از اینکه چگونه این اتفاق افتاده است توسط ادوارد تولمن روانشناس آمریکایی در سال ۱۹۴۸ ارائه شد. تولمن بیشتر علاقمند به تحقیق پیرامون رفتار موش ها در قرار گرفتن در فضاهای مارپیچ بود، او می خواست بداند که موش ها صرفا به وسیله مکانیسم های رفتاری مسیرها را شناسایی می کنند یا اینکه توانایی مسیریابی آنها بر اساس مراحل شناختی می باشد، تولمن متوجه شد که موش ها به صورت ذاتی می توانند مسیرشان را در مارپیچی که قبلا در آن نبوده اند بیابند، او پیشنهاد کرد که موش ها به صورت خود آگاه و ذاتی تصویری در ذهن خود از مارپیچی که هرگز در آن نبوده اند می سازند و این به آنها اجازه می دهد تا با برنامه ریزی به مقصد مد نظرشان برسند.

تولمن این تصویرسازی ذهنی موش ها از مسیر را “نقشه شناختی” نامید و فرضیه ای بر این اساس ارائه نمود که انسان ها و موش ها که از گونه پستانداران هستند این ویژگی ذاتی را دارند تا از محیط اطراف خود تصویری ذهنی بسازند و براساس آن مسیریابی کنند. ایده “نقشه شناختی” در سال ۱۹۶۰ توسط روانشناسان شناختی رشد یافت و به صورت گسترده منتشر شد. تولمن به شخصه زحمت فراوانی متحمل گشت تا “نقشه شناختی” را شکل دهی و گسترش دهد. این موضوع که تفاوت “نقشه شناختی” با دیگر ظرفیت های مسیریابی و شناخت فضایی در انسان در چیست هنوز مشخص نیست و آیا دانشمندان خواهند دریافت که “نقشه شناختی” بر اساس سیستم عصبی می باشد یا خیر؟!

جان اوکیف و همکارانش در کتابی تحت عنوان “هیپوکامپوس” (دم اسب، که در رشته عصب شناسی به بخشی از مغز که قسمت های مختلف حافظه را شامل می شود اطلاق می گردد) این سوالات و مسئله “نقشه شناختی” را به صورت ماهرانه ای توضیح می دهند، جان اوکیف و لین نادل فرضیه ای را مطرح کردند که می گوید: تجمع خاصی از اعصاب در هیپوکامپوس مسئول رمزگشایی از محل قرارگیری پستانداران در فضا می باشد. این گروه از اعصاب با تغییر جایگاه سلول ها و استفاده مستقیم از هیپوکامپوس در موش ها برای مسیریابی وقتی موش ها به نقطه ای خاص از محیط می رسند سوخت و ساز افزایش می یابد. بعد از چند بار تکرار مسیر موش ها خود را با محیط تطبیق می دهند و مسیر درست را تشخیص می دهند. اوکیف و نادل معتقدند که این سلول های مکانی اساس اعصاب “نقشه شناختی” هستند، تحقیقاتی که در سال های اخیر روی بیماران صرعی صورت گرفته است آشکار ساخته که محل سلول های مکانی در انسان ها هم همان هیپوکامپوس میباشد، اطلاعاتی از این قبیل به طور مشابه در مطالعات دیگر بر روی پستانداران نیز ثبت گردیده است.

سلول های مکانی به صورت خود به خود ظاهر می شوند تا موقعیت های داخل محیط را نشان دهند

سلول های مکانی به صورت خود به خود ظاهر می شوند تا موقعیت های داخل محیط را نشان دهند، به هر حال با توجه به قابلیت انعطاف پذیری آنها در تغییر موقعیت ناشی از دستکاری های محیط این موضوع کاملا روشن نیست که آیا آنها این توانایی را هم دارند، که اگر چیزی را که ما به عنوان چارچوب فضا می شناسیم، تغییر دهیم می توانند با آن هم سازگار شوند! گروه دومی از سلول ها که برای اولین بار توسط زن و شوهری که به عنوان یک تیم باهم کار می کردند و دانشجویانشان کشف شد می تواند پاسخ این مسئله باشد، این سلول ها، سلول های شبکه نام دارند و به شکل یک شبکه شش ضلعی دیده می شوند، این سلول های شبکه ای که تحت مشاهدات دقیق و منظم قرار داشتند بر خلاف سلول های مکانی به نظر نمی رسید که از ویژگی های محیطی و یا هر اطلاعات دیگری که از محیط دریافت می کند مشتق شده باشند.

در عوض این نوع اعصاب به نظر می رسد که فضا را در داخل مغز کدبندی می کنند و محیط بیرون را بر این اساس شکل می دهند، و در واقع همان پیش بینی کانت است. موضوع جالب توجه این می باشد که سلول های شبکه برای اولین بار در ناحیه ای از مغز به نام قشر آنترورینال مشاهده شدند که این منطقه ورودی اعصاب به هیپوکامپوس می باشد، که نشان می دهد سلول های شبکه ای یک منبع از چارچوب فضایی را ایجاد می کنند که نقشه شناختی براساس آن شکل می گیرد.

حال می رسیم به مفهوم زمان برای مغز که مفهومی پیچیده تر برای روانشناسان و عصب شناسان می باشد. با وجود دهه ها تحقیق پیرامون مفهوم زمان در مغز تنها دو مورد برای ما روشن است یک: اینکه چگونه حوادثی که با هم تداخل دارند به قسمت های مجزا تقسیم می شوند و دوم: اینکه چگونه این قسمت های مختلف در یک چارچوب زمانی مرتب سازی می شوند. از سال ۱۹۷۰ تاکنون تنها فرضیه این می باشد که هیپوکامپوس نقشه کلیدی ای برای جداسازی الگوهای خاطراتی به قسمت های به خود متکی که حجم “سیستم قسمت بندی حافظه” ما را اشغال می کند، دارد. بخش عظم این فرضیه از مطالعات عصب شناسی برروی ضایعات مغزی در قسمت هیپوکامپوس نشأت می گیرد که این ضایعات مغز باعث از دست دادن توانایی جداسازی و تکمیل الگوها می شود، بخش دیگری از مطالعات هم از محاسبات و مدل های کامپیوتری بدست آمده که چگونه “سیستم قسمت بندی حافظه” عمل می کند.

براساس شواهد به دست آمده از مطالعات انجام شده در سال ۲۰۰۰ نشان داده شد که هم در انسان و هم حیوانات هیپوکامپوس نقش مهمی در جداسازی و ترتیب بندی قسمت های تجربه دارد. با استفاده از آرایه ای از روش های تجربی، محققان دریافتند که هیپوکامپوس برای رمزگذاری محرک های عصبی بسیار مهم می باشد و آن بیان کننده الگوهای منحصر به فرد از فعالیت های همزمان می باشد. مدل دوم از این جهت حائز اهمیت است که آنرا تقابلی با مدل مکان سلولی در رابطه با عملکرد هیپوکامپوس در طول مسیریابی می توان دانست، در چنین مدلی انتظار ما این است که فعالیت هیپوکامپوس سازگار با تداخل  ِ مسیرها باشد، به عنوان مکان فیزیکی یک شخص، این هم بخشی از محیط میباشد. این نشان می دهد هیپوکامپوس وظیفه ای بیشتر از یک طرح بندی ساده برای محیط دارد. موفقیت بزرگی نصیب هاوارد ایکنبام و همکارانش در دانشگاه بوستن برای بدست آوردن اطلاعات بیشتر راجع به هیپوکامپوس شد.

هیپوکامپوس برای رمزگذاری محرک های عصبی بسیار مهم می باشد

همچنین در مقاله ای که سال ۲۰۱۱ منتشر شد، نویسندگان مجموعۀ دیگری از اعصاب را در هیپوکامپوس یافتند و آنها را “سلول های زمانی” نامیدند. براساس مجموعه ای از مطالعات صورت گرفته بر روی موش ها، دانشمندان دریافتند که سلول های زمانی می توانند حوادث پی در پی را کدبندی کنند.

اگر این را به انسان تعمیم دهیم، این یافته مهمترین سند برای فهم عملکرد هیپوکامپوس خواهد بود، کاربردهایی مانند، حافظه قسمت بندی شده، مسیریابی و تخیل. مخصوصا نشان می دهد که هیپوکامپوس قادر است تا عملکرد خود را به صورت کدهای زمانی یا مکانی سازگار کرده و بسته به شرایط یکی از این کدها را استفاده کند.

اتصال فضا و زمان در مغزمان و اینکه تجربیات و خاطرات ما از فضاها و زمان ها به وسیله اعصاب مشترک به هم وابسته است، می تواند بنیادی ترین سوال را طرح کند: آیا زمان و مکان واقعا در ذهن ما به صورت مجزا میباشند و یا محصول ِ مشترک اعصاب ما برای فهم جهان هستند؟

با اینکه کانت نظرها و حرف های بسیاری در مورد فضا و زمان دارد، محققان عصب شناسی امروزه با ادغام نظریه ها می خواهند به این سوالات، پاسخ دهند. پیشنهادی که دو دانشمند به نام های دمیس حسبیس و النور مگوایر می دهند این است که عملکرد ابتدایی هیپوکامپوس مربوط به تصویرسازی از آینده و یا گذشته نمی باشد.

در عوض هیپوکامپوس از طریق همکاری با شبکه ای بزرگتر که در سراسر مغز ما گسترش یافته است به ما این اجازه را می دهد تا با توجه به آنچه در گذشته اتفاق افتاده است، برای اتفاقات وابسته به فضا-زمان در آینده پیش بینی هایی انجام دهیم و یا برای اتفاقات زمان حال از خود واکنش نشان دهیم.

هر چند این نظرات در مورد فضا و زمان از دانشمندان در طول دهه ها باقی مانده است اما اختلافاتی در مورد مفهوم فضا و زمان وجود دارد به عنوان مثال همه ما فضا را استوار و غیر قابل تغییر می دانیم در صورتی که زمان گاهی اوقات برایمان طولانی و گاهی کوتاه می شود. هر چند امروزه نظر درست مشخص می باشد اما ممکن است با گذشت سال ها و تغییر دیدگاه ما نسبت به فضا و زمان و سرانجام این دو تغییر یابد.

منبع : scientificamerican.com - bigbangpage.com

طرز تهیه خورش فسنجان با گوشت اردک



طرز تهیه خورش فسنجان با اردک درسته

فسنجان یکی از خورش های سنتی و خوشمزه ما ایرانیان است. البته هرکسی به ذائقه خود می تواند طعم آن را تغییر دهد. فسنجان را با گوشت قرمز، گوشت قلقلی و حتی گوشت پرندگان می توان درست کرد. در این مطلب خورش فسنجان با اردک را به شما آموزش می دهیم.

مواد لازم برای خورش فسنجان با اردک :

 گردو 300 گرم  روغن مایع 2 قاشق سوپخوری  اردک کوچک درسته 1 عدد  شکر و نمک و فلفل به میزان لازم رب انار به میزان لازم رب گوجه فرنگی تفت داده شده 1 قاشق سوپخوری زردچوبه به میزان لازم

طرز تهیه خورش فسنجان با اردک :
در یک قابلمه مناسب کمی روغن بریزید و آن را روی حرارت قرار دهید. حالا گردوی آسیاب شده را همراه با زردچوبه داخل قابلمه بریزید و کمی تفت دهید. بعد از چند دقیقه 3 لیوان آب داخل قابلمه بریزید و کمی صبر کنید تا آب جوش بیاید.

حالا نمک، شکر، رب گوجه فرنگی تفت داده شده و رب انار را اضافه کرده، هم بزنید و حدود 1 ساعت صبر کنید.

بعد از یک ساعت، اردک را داخل قابلمه قرار دهید و صبر کنید تا کاملاً بپزد و خورش جا بیفتد. بعدازاینکه خورش آماده شد، آن را در ظرف موردنظرتان بریزید و همراه با برنج سرو کنید.

منبع : مجله ایده آل - bartarinha.ir



لذت آشپزی با بیتوته

طرز تهیه خورش فسنجان سالاد نان و دانه های سویا سس ها چاشنی های محبوب غذاها سس کچاپ طرز تهیه جوجه ترش و شیرین طرز تهیه خورش بامیه

شخصیت شناسی از روی بستنی مورد علاقه تان



بستنی مورد علاقه تان شخصیتتان را برملا می کند‎

از آنجایی که این روزها از فرم ابرو گرفته تا خط صورت و دست و غیره شخصیت شناسی می کنند ما هم تصمیم گرفتیم آنچه که بستنی مورد علاقه تان از شخصیتتان برملا می کند را عنوان کنیم در واقع طعمی که شما می پسندید رازهایی از درونتان را برملا می کند که جالب و خواندنی است

ما که تا به حال کسی را ندیده ایم بستنی دوست نداشته باشد. بچه و پیر و جوان هم ندارد. بستنی خوشمزه است و به خصوص برای روزهای گرم سال باعث خنکی و نشاط می شود. اما از آنجایی که این روزها از فرم ابرو گرفته تا خط صورت و دست و غیره شخصیت شناسی می کنند ما هم تصمیم گرفتیم آنچه که بستنی مورد علاقه تان از شخصیتتان برملا می کند را عنوان کنیم. در واقع طعمی که شما می پسندید رازهایی از درونتان را برملا می کند که بسیار جالب و خواندنی است. با ما همراه باشید تا با این شخصیت شناسی جالب بیشتر آشنا شوید.

اگر عاشق بستنی وانیلی هستید
وانیل عطر معروف اکثر بستنی ها است. بر اساس شخصیت شناسی از روی بستنی مورد علاقه، افرادی که طرفدار بستنی وانیلی هستند افرادی پرشور، سرزنده و اهل خطر هستند که از ریسک کردن نمی ترسند. این افراد بدون فکر و برنامه قلبی عمل می کنند و آرمانگرا هستند.

عاشقان بستنی وانیلی به شم و حس ششم خود بیش از منطقشان اعتماد دارند. البته این ها برگرفته از نتایج پژوهش هایی است که توسط Alan Hirsch متخصص مغز و اعصاب روی بوها و مزه ها و تأثیر آن ها انجام شده است. عاشقان بستنی وانیلی احساسات خود را زیاد بروز می دهند و در روابط عاطفی خود موفق هستند. این متخصص مغز و اعصاب در حین مطالعات خود از نتایج تست های روانشناسی استفاده کرد. به عقیده این متخصص یک بخش مشترکی از مغز، مسئول رفتارهای شخصی و علاقمندی هایی غذایی است. به گفته این متخصص مغز و اعصاب، علاقه نسبت به یک طعم خاصی از بستنی از زمان کودکی شکل می گیرد و در تمام عمر نیز باقی می ماند.

اگر عاشق بستنی با طعم توت فرنگی هستید
نتایج بررسی های Alan Hirsc که برای یک شرکت زنجیره ای لبنیاتی در ایالات متحده آمریکا انجام شده است نشان می دهد، طرفداران بستنی های توت فرنگی اغلب افرادی صبور، وفادار، صادق و درونگرا هستند. نتایج بررسی های دیگر نیز نشان می دهند افراد علاقمند به این میوه کوچک و خوشمزه افرادی منطقی و متفکر محسوب می شوند.

اگر عاشق بستنی شکلاتی هستید
اگر بین تمام طعم ها انتخاب شما یک اسکوپ بستنی شکلاتی است، Alan Hirsch شما را فردی معرفی می کند که دوست دارید خودتان را در دل بقیه جا کنید. شما فردی سرزنده، پرشور، مهربان، مهیج و خوش باوری هستید.

اگر عاشق طعم بستنی نعنایی و شکلاتی هستید
شما دوست دارید همیشه حق با شما باشد؟ خب. به گفته Hirasch، بستنی نعنایی با تکه های شکلات بستنی مورد علاقه افراد حق به جانب است. در واقع این طعم بستنی بیشتر با شخصیت افراد جاه طلب، بلندپرواز، با اعتماد به نفس، کم غذا و افرادی که دوست دارند همیشه محق باشند در ارتباط است. این افراد فقط زمانی راضی و خشنود هستند که هر نوع بحث و منازعه ای را به نفع خود کرده باشند. البته به عقیده این محقق، افرادی که فقط بستنی نعنایی و فقط بستنی شکلاتی را ترجیح می دهند (نه هر دو طعم در یک بستنی) شخصیت های دلسوزی دارند که به راحتی با بقیه افراد کنار می آیند.

اگر عاشق بستنی با طعم قهوه هستید
به شدت به طعم قهوه حتی در بستنی نیز وفادار هستید؟ در این صورت به نظر می رسد فرد سرزنده ای هستید با طبیعت تئاتری که زندگی را با طعم خوب و عشق زیاد دنبال می کند. به گفته این محقق افرادی که عاشق طعم قهوه در بستنی هستند غصه آینده را نمی خورند و در زمان حال زندگی می کنند.

اگر عاشق تکه های شکلات در بستنی هستید
بر اساس نتایج بررسی های این محقق، افرادی که بستنی خود را با تکه های شکلات می پسندند افرادی دست و دلباز، باکفایت، کاردان و خونگرمی هستند.

اگر عاشق بستنی یخی رنگین کمانی هستید
این طعم میوه ای و چند رنگ بر خلاف ظاهر خوش رنگ و شاد خود مورد علاقه افراد بدبین است. به گفته Hirsch افرادی بستنی یخی های چند رنگ را انتخاب می کنند که در واقع شخصیتی بدبین دارند. البته این افراد قدرت تحلیل بالایی دارند و اغلب تصمیم های خوبی در زندگی شان می گیرند.

اگر عاشق بستنی گردویی با کره هستید
افرادی که طرفدار طعم گردو در بستنی هستند، افرادی وفادار، با وجدان، وظیفه شناس، مودب و مبادی آداب هستند. این افراد خونگرم بوده و به خوبی پذیرای دیگران هستند.

منبع: تبیان



راه های شناخت خود و دیگران

آزمونی جالب برای تعیین شخصیت شما این آزمون شخصیت شما را مشخص می کند تست شخصیت شناسی با انگشتان شخصیت شناسی با میوه تست جالب احساسی هستید یا منطقی؟ تست شخصیت شناسی ساده

نکاتی ساده و مهم برای بهتر شدن طعم قهوه



هیچ‌ چیز بدتر از نوشیدن یک فنجان قهوه جوشیده و بدطعم نیست. اما خوشبختانه ترفندهای ساده‌ای برای پیشگیری از خراب شدن این نوشیدنی خوش عطر وجود دارد.

• نخستین و البته بدیهی ترین مساله ای که باید در مورد قهوه رعایت نمود، اطمینان از تازه بودن دانه‌های آن است. هر چه دانه قهوه تازه تر باشد، نوشیدنی آن عطر غنی تر و طعم بهتری خواهد داشت. اما پس از آن، آب سرد نیز نقش بسیار مهمی در این امر ایفا می‌نماید. به یاد داشته باشید که آب گرم یا حتی ولرم موجب می‌شود تا قهوه شما طعم ماندگی به خود بگیرد.

اگر آب قهوه هنگام دم کشیدن داغ تر از 90 درجه بود، قهوه شما طعم جوشیده و بدی می گیرد

• همچنین، هنگام دم نمودن قهوه نیز دمای آن باید بین ۹۰ تا یک صد درجه سانتی گراد باشد تا بهترین طعمی که می‌توانید انتظار داشته باشید را از آن بگیرید.

• اگر آب قهوه هنگام دم کشیدن داغ‌تر از درجه یادشده بود، نوشیدنی شما طعم جوشیده و بدی به خود خواهد گرفت.

• بو دادن دانه قهوه نیز در طعم آن تاثیر بسزایی دارد. درست است که این دانه‌ها باید به اندازه بوداده شوند که رنگشان قهوه‌ای شود، اما اگر در این کار زیاده‌روی نمایید، دانه‌ها سیاه شده و بوی سوختگی به خود می‌گیرند. در نتیجه، قهوه‌ای که با آن تهیه می‌شود، تلخی ناخوشایندی خواهد داشت.

• کثیف بودن ظروفی که در آن‌ها قهوه را دم می‌کنید نیز در عطر و طعمش تاثیر می‌گذارند. به طور مثال اگر فرنچ پرس مورد استفاده تان را تمیز نشسته و فقط آب گرفته باشید، بوی قهوه مانده در آن باقیمانده و موجب خراب شدن مزه نوشیدنی جدید می‌شود.

منبع : rooziato.com



رازهای آشپزی

بهترین روش نگهداری چای و قهوه را یاد بگیرید روش های مختلف دم کردن قهوه هفت نکته دم کردن قهوه

زندگینامه و جایگاه حضرت معصومه (س)



 

حضرت معصومه علیها السلام در اول سال 173 هجری قمری به دنیا آمد

حضرت معصومه علیها السلام در اول سال 173 هجری قمری در مدینه چشم به جهان گشود.

پدرش امام هفتم شیعیان حضرت موسی بن جعفر علیه السلام و مادرش حضرت نجمه بود که به علت پاکی و طهارت نفس به او طاهره می گفتند.حضرت معصومه در 28 سالگی و در روز دوازدهم ربیع الثانی سال 201 هجری قمری در قم به شهادت رسید که امروز بارگاه ملکوتی و مرقد مطهرش همچون خورشیدی در قلب شهرستان قم می درخشد و همواره فیض بخش و نورافشان دلها و جانهای تشنه معارف حقانی است.

 آن حضرت در واقع بتول دوم و جلوه ای از وجود حضرت زهرا سلام الله علیها بود.در طهارت نفس امتیازی خاص و بسیار والا داشت که امام هشتم برادر تنی آن حضرت او را (که نامش فاطمه بود) معصومه خواند.فرمود: «من زار المعصومة بقم کمن زارنی» : (کسی که حضرت معصومه علیها سلام را در قم زیارت کند مانند آن است که مرا زیارت کرده است).

مقام علم و عرفان او در مرحله ای است که در فرازی از زیارتنامه غیر معروف او چنین می خوانیم: «السلام علیک یا فاطمه بنت موسی بن جعفر و حجته و امینه» ‍:  (سلام بر تو ای فاطمه دختر موسی بن جعفر و حجت و امین از جانب موسی بن جعفر).و باز می خوانیم: «السلام علیک ایتها الطاهرة الحمیدة البرة الرشیدة التقیة الرضیة المرضیة»: (سلام بر تو ای بانو پسندیده نیک سرشت، ای بانوی رشد یافته، پاک طینت، پاک روش، شایسته و پسندیده).بدین لحاظ و مقامات عالی معنوی آن بانوست که حضرت رضا علیه السلام در فرازی از زیارتنامه معروفش به ما آموخته که در کنار مرقدش خطاب به او بگوییم: «یا فاطمه اشفعی لی فی الجنة فان لک عندالله شانا من الشان».

(ای فاطمه! در بهشت از من شفاعت کن چرا که تو در پیشگاه خداوند دارای مقامی بس ارجمند و والا هستی).امام صادق علیه السلام سالها قبل از ولادت حضرت معصومه علیها سلام  در توصیف قم سخن گفته و آن مکان را حرم خاندان رسالت خوانده بود. آنگاه فرمود: به زودی بانویی از فرزندانم به سوی آن کوچ کند که نامش فاطمه دختر موسی بن جعفر است و با شفاعت او همه شیعیانم وارد بهشت می شوند.

خاندان عصمت پیامبر در انتظار آن بودند که این دختر ممتاز چشم به این جهان بگشاید تا قلب و روی آنان را به دیدار خود روشن و منور گرداند. آغاز ماه ذیقعده برای حضرت رضا علیه السلام و دودمان نبوت و آل علی علیه السلام پیام آور شادی مخصوص و پایان بخش انتظاری عمیق و شور آفرین بود زیرا حضرت نجمه فرزندی جز حضرت رضا علیه السلام نداشت و مدتها پس از حضرت رضا نیز دارای فرزندی نشده بود.

از آنجا که سال ولادت حضرت رضا علیه السلام یعنی سال 148 هجری قمری و سال ولادت حضرت معصومه علیها سلام سال 173 و بین این دو ولادت بیست و پنج سال فاصله بود و از طرفی امام صادق علیه السلام ولادت چنان دختری را مژده داده بود، از این رو خاندان پیامبر بیصبرانه در انتظار طلوع خورشید وجود حضرت معصومه علیها سلام بودند.

هنگامی که وی چشم به جهان گشود براستی که آنروز برای اهل بیت عصمت بخصوص امام هشتم و حضرت نجمه سلام الله علیه روز شادی و سرور وصف ناپذیر و از ایام الله بود زیرا اختری از آسمان ولایت و امامت طلوع کرده بود که قلبها را جلا و شفا می داد و چشمها را روشن می کرد و به کانون مقدس اهل بیت علیهم السلام گرمی و صفا می بخشید.

این سوال که پیامبر اسلام با آنکه چند فرزند دختر داشت چرا حضرت زهرا را بیشتر دوست می داشت و به او بیشتر اعتبار می داد. سوالی است که درباره حضرت معصومه علیها سلام نیز صادق است که چرا حضرت موسی بن جعفر علیه السلام با داشتن دختران بسیار به حضرت معصومه علیها سلام توجه می کرد و در میان آنها این دختر به آن همه مقامات نایل شد. پاسخش این است که در آیات قرآن و گفتار پیامبر و امامان به طور مکرر معیار, داشتن علم، تقوا و جهاد و سایر ارزشهای والای انسانی است.

 

 نام حضرت معصومه، فاطمه است

 
براستی که حضرت معصومه علیها سلام همچون جده اش حضرت زهرا سلام الله علیه در معیارهای ارزشی اسلام یکه تاز عرصه ها و در علم و کمالات و قداست گوی سبقت را از دیگران ربوده بود. وی تافته ای ملکوتی و جدا بافته و ساختار وجودی او از دیگران ممتاز بود.همان گونه که پیامبر (ص) در شان حضرت زهرا سلام الله علیها فرمود:‌ «فداها ابوها» : (پدرش به فدایش باد)، حضرت موسی بن جعفر علیه السلام نیز در شان حضرت معصومه علیها سلام فرمود: «فداها ابوها»حضرت معصومه علیها سلام همنام حضرت فاطمه زهراست دراین نام رازها نهفته است. یکی از رازها این بود که در علم و عمل از رقبای خود پیشی گرفته و دیگر این که از ورود شیعیان به آتش دوزخ جلوگیری می نماید.

 همچنین از نظر کمالات علمی و عملی بی نظیر است دیگر این که گرچه مرقد مطهرش آشکار است و همانند مرقد مطهر حضرت زهرا سلام الله علیها مخفی نیست ولی مطابق مکاشفه ای که برای بعضی از اولیای خدا روى داده امام باقر یا  امام  صادق علیهم السلام فرمودند: «کسی که مرقد حضرت معصومه علیها سلام را زیارت کند به همان مقصودی نایل خواهد شد که از زیارت قبر حضرت زهرا سلام الله علیها نایل می شود. از دیگر مشابهت های حضرت معصومه علیها سلام به حضرت زهرا فداکاری ایشان در راه اثبات ولایت بود زیرا حضرت معصومه علیها سلام نیز آن چنان تلاش کرد که جان خود را فدا نمود و به شهادت رسید.

یعنی حضرت معصومه علیها سلام نیز با کاروانی از حجاز به سوی خراسان برای دیدار چهره عظیم ولایتمداران عصر یعنی برادرش حضرت رضا علیه السلام حرکت کرده تا یار و یاور او باشد ولی در مسیر هنگامی که به سرزمین ساوه رسید دشمنان خاندان نبوت در یک جنگ نابرابر بستگان و برادرش را به شهادت رساندند و با ریختن زهر در غذایش او را مسموم ساختند که بیمار شد و به قم آمد و پس از شانزده روز سکونت در قم به شهادت رسید

همان گونه که حضرت زهرا سلام الله علیها با استدلالهای متین و استوار، حقانیت ولایت حضرت علی علیه السلام را تبیین می کرد، حضرت معصومه علیها سلام نیز چنین بود. روایاتی که از آن حضرت نقل شده غالباً درباره امامت و ولایت علی علیه السلام است که با اثبات ولایت او ولایت امـامـان معصوم نیز ثابت می شود.

برای نمونه حضرت معصومه با چند واسطه از حضرت زهرا نقل می کنند که فرمود: پیامبر در شب معراج به بهشت رفت و بر روی پرده ای در قصر بهشت دید که چنین نوشته شده: «لااله الا الله محمدا رسوله علی ولی القوم» : (معبودی جز خدای یکتا و بی همتا نیست محمد رسول خدا و علی ولی و رهبر مردم است) و بر روی پرده درگاه قصر دیگری نوشته شده است: «شیعت علی هم الفائزون» (شیعیان علی رستگارند).نیز با چند واسطه از رسول خدا (ص) نقل می کند که فرمود:‌«الا من مات علی حب آل محمد مات شهیدا»: آگاه باشید! کسی که با حب آل محمد از دنیا برود شهید از دنیا رفته است).

یکی از روایات او که با چند واسطه به حضرت زهرا سلام الله علیها می رسد این است که:‌حضرت زهرا سلام الله علیها فرمود: آیا سخن رسول خدا را فراموش کرده اید که در روز عید غدیر خم فرمود: هر کس من مولا و رهبر اویم علی هم مولا و رهبر او است و نیز به علی فرمود:‌ نسبت تو به من همانند نسبت هارون برادر موسی به موسی (ع) است.به این ترتیب می بینیم حضرت معصومه علیها سلام عالمه محدثه آل طه بود و قدم به جای پای حضرت زهرا سلام الله علیها گذاشت و همچون او در عرصه  جهاد و تلاش برای اثبات حق کوشید تا جایی که جانش را فدای ولایت نمود و شهد شهادت نوشید.

شخصیت های بزرگ دین ارج و منزلت بسیار والایی برای حضرت معصومه علیها سلام  قائل بودند و هستند و او را با حضرت زهرا سلام الله علیها مقایسه می کنند.

 منبع:aviny.com



در ادامه بخوانید

روز میلاد تو، کبوترانه مهمان حرمت می‏شوم