کهن ترین لالایی جهان با قدمت چهارده هزارساله



کهن ترین لالایی جهان با قدمت چهارده هزارساله به زبان کردی باستان (اوستایی)

این لالایی را از زبان مادر مهرآیین‌ام زنده یاد "مینا ایزدمهر بوره‌که‌یی" شنیده ام که عینا در اینجا می‌ آید:
روڵه لای لایه، کۆرپه‌م لای لایه
rolla lāy lāya, korpam lāy lāya
نزانم بوچی ده‌نگت ده‌رنایه
nizānim bočî dangit darnāya
ئاشیمه ووهوو وه‌هیشتم ئه‌ستی
astîāšê wohū wahîštim astî
ئووشتا ئه‌ستی‌یه ئووشتا ئه‌همایی
oūštā astîya oūštā ahmāyî
هی‌یه‌ت ئه‌شایی وه‌هیشتای ئه‌شیم
hîyat ašāyî wahîštāy ašêm
یه‌تا ئاهووه تی‌ری‌یو ئه‌تها
yatā āhowa tîrîyo athā
ره‌تووش ئه‌‌شاته چیت هه‌چا یه‌تا
ratūš ašāta čît hačā yatā
وه‌نگه هو ئه‌شا ده‌زدا ئامه‌نه‌نگ
wanga ho ašā dazdā āmanang
شیوس نه‌نامه ئه‌نگ هواشه‌ مه‌زدا
šîyūs nanāma ang hwāša mazda
هی‌یه‌ت ئه‌شایی وه‌هیشتای ئه‌شیم
hîyat ašāyî wahîštāy ašêm
خشته‌ری میچا ئاهورایی ئا
xištarê mêcā āhorāyî ā
ییم درگو پی‌یو ده‌ده‌ت راستاریم
yîm dirgo pîyo dadat rāstārêm
رۆڵه لای لایه، کۆرپه‌م لای لایه
rolla lāy lāya, korpam lāy lāya
گوێ بگره له من، ده‌نگی ئه‌زدایه
gwê bigra lamin dangî azdāya
هی‌یه‌ت ئه‌شایی وه‌هیشتای ئه‌شیم...
hîyat ašāyî wahîštāy ašêm...

برگردان به فارسی:
فرزندم لالا، دلبندم لالا، نمی دانم چرا صدایت درنمی‌آید
راستی و داد بهترین است
پاکی، خوشبختی است
خوشبختی برای کسی است که راستی و داد را برای راستی و داد انجام دهد
همانگونه که خداوند راستی و دادگری است
راهبر دنیایی نیز باید بر پایه راستی و دادگری برگزیده شود
این دو با کردارها و اندیشه نیک(وهومن) برگزیده می‌شوند
تا همه کردارها، از روی نیکی و راستی و خرد انجام داده شوند
همانگونه که خداوند راستی و دادگری است
و راستی و دادگری در همه جا خود را بنمایاند
و نیک کرداری، با نیروی اهورایی پرورش یابد
و به یاری ناتوانان وناداران بشتابد
فرزندم لالا، دلبندم لالا
گوش به من بسپار، صدای خداوند است
همان گونه که خداوند، راستی و دادگری است
و ...

وزن این لالایی، ده هجایی از اوزان قدیم ایرانی و از اوزان گاتاهاست. همه اشعار تک بیتی و فولکلوری ترانه های کردی نیز برهمین وزن است: مستفعلن فا، مستفعلن فا ( تَنَن تَن تَنَن تَنَن تَن تَنَن) این لالایی از نمازهای معروف مهریان و زردشتیان است که از زمانهای بسیار دور به یادگار مانده است.
نوشته‌ی پروفسور دکتر فاروق صفی‌زاده(بوره‌که‌‌یی)

منبع:seemorgh.com



بیشتر بخوانید تا بیشتر بدانید

واژه «دری وری» حرف زدن از کی باب شد؟! انتخاب گل برای هدیه به قدمت ماقبل تاریخ! دوست دارید تاریخچه جهازعروس را بدانید؟ روش‌های جالب آرایش در عهد باستان!! زنان ایران قبل از عصر مغول لباس ایرانی از دوره مغول تا روزگار نزدیک

مراسم عقیقه رسمی ‌قدیمی ‌برای نوزادان است!



نگاهی به یک سنت قدیمی‌
در جریان روزمره و تعامل با اطرافیان، بسیاری ازاوقات با آداب ورسوم خاصی مواجهه می‌شویم که یابا آن به خوبی آشنا هستیم و بارها آن را دیده ایم یا اینکه برای اولین بار است که با چنین رسمی ‌برخورد می‌کنیم و برایمان تازگی دارد. دردوصورت به علت عادت ما به برخورد با رسومات وت کرار آنها، کمتر حس کنجکاوی ما در مورد علت برپایی چنین مراسمی ‌تحریک می‌شود و کمتر پیش می‌آید که به دنبال چرایی انجام چینی آدابی باشیم.
این درحالی است که برگزاری بسیاری از رسوم مختلف، ریشه درپیشینه و باورهای ما دارد و دانستن آنها خالی از لطف نیست.

عقیقه، رسم یا سنت
یکی از مراسمی ‌که در بسیاری از نقاط ایران برگزار می‌شود، مراسم عقیقه است. این جشن، از آیین‌ها‌ی شادی مرتبط با تولد کودکان است که ریشه در باورهای مردم نیز دارد. در روزگاران گذشته به علت نوع زندگی دشوار بسیاری از خانواده‌ها‌ی ایرانی، نیاز آنها به نیروی کار و نبود کارهای مناسب دختران، بیشتر مردم در آرزوی پسردار شدن بودند که البته این مساله همچنان دربعضی از نقاط ایران وجود دارد.
درنظر آنها گله داری، کشاورزی، ماهیگیری و کارهایی نبود که دختران توان انجام آن را داشته باشند. به همین دلیل عده ای برای پسردارشدن براساس باورها و اعتقاداتی که داشتند، کارهای انجام می‌دادند که به مرور زمان، جنبه آئینی و اعتقادی پیدا کرد. به این ترتیب که آنها نذر می‌کردند که اگر فرزندشان پسر شود، گوسفند، بز یا شتری راقربانی کنند و با گوشت آن، آبگوشتی بپزند و بین مردم تقسیم کنند.
البته بسته به سطح مالی خانواده، نوع حیوان قربانی هم فرق می‌کرد. در مواقعی نیز خانواده‌ها ‌برای سلامتی فرزندان، یابرای از بین بردن امراض و بیماری‌ها‌یی که کودکانشان به آن دچار می‌شدند، چنین نذری می‌کردند. عقیقه به طور معمول، گوشت گوسفند، شت ریا بز بود و صاحبخانه، مقدار قابل توجهی از این گوشت را که بیشتر اوقات، دل و جگر حیوان ذبح شده بود، به قابله ای که بچه را به دنیا آورده بود، می‌داد.

بلا به دور!
علاوه بر آروزی پسردار شدن، طبق این رسم، بعضی ازخانواده‌ها‌ برای آنکه کودکشان از قضا و بلا دور باشد نیز گوسفندی را برایش ذبح می‌کردند. این گوسفند باید شرایط خاصی داشته باشد. رنگش باید سیاه باشد و سنش هم از دو سال بیشتر نباشد. همچنین نباید آسیب دیده، لاغروکور باشد! سپس با گوشت این گوسفند آبگوشتی می‌پختند، تمام همسایه‌ها‌ را از کوچک و بزرگ دعوت می‌کردند و با آبگوشت از آنها پذیرایی می‌کردند. دربعضی مواقع نیز، این آبگوشت را بدون میهمانی دادن بین همسایه‌ها‌، توزیع می‌کردند.

خوردن آبگوشت برای پدر و مادر ممنوع!
افرادی که آبگوشت عقیقه را می‌خورند، لازم نیست که حتماّ از مردم فقیر باشند اما بیشتر اوقات صاحب مراسم، برای ثواب بیشتر، غذا را فقط به افراد مستحق می‌داد. البته جالب است بدانید پدر ومادر و خانواده بچه ای که برایش عقیقه نذر کرده اند نباید از گوشت عقیقه بخورند.

کاکل زری
ازجمله کارهایی که در این مراسم انجام می‌دهند، تراشیدن موی کودکی است که برایش عقیقه نذر کرده اند. به این ترتیب، موی بچه را می‌تراشیدند و در بعضی مواقع، تنها کاکلی در جلوی سرش باقی می‌گذاشتند. دربیشتر مواقع همین کاکل یا موی جلوی پیشانی را هم می‌تراشیدند و بعد حیوان عقیقه رامی‌کشتند.

ازجمله اعمال دیگری که برای این مراسم انجام می‌شود، این است که پوست گوسفند قربانی شده را که خشک و سفت شده است، نرم و قابل استفاده می‌کنند و در قالب سجاده ای برای نماز خواندن به مسجد اهدا می‌کنند. امروزه این آبگوشت به عنوان نوعی نذری پخته می‌شود وکمتر تاکید بر پسر دار شدن درآن به چشم می‌خورد. مراسم عقیقه و مواردی که باید درآن رعایت شود، در برخی از احادیث و روایات اسلامی ‌هم مورد اشاره قرار گرفته است.

سنت‌ها‌ ادامه دارد
عقیقه دربعضی ازنقاط ایران باهمان شدت روزگاران گذشته برگزار می‌شود. اصفهان، شیراز، کرمان، مشهد و به خصوص، روستای جندق که از توابع استان اصفهان است، مکان‌ها‌یی هستند که این مراسم را مطابق با همان شیوه‌ها‌ی مرسوم گذشته برگزار می‌کنند. کیفیت برگزاری این مراسم در شهرهای مختلف متفاوت است. مثلاّ، دربعضی ازنقاط، مردم جشن عقیقه را تاپیش از10 سالگی برای فرزندان خود می‌گیرند ودر برخی مناطق دیگر، بلافاصله بعد ازتولد نوزاد این جشن برپا می‌شود.

حرف آخر
اگر برپایی این مراسم به نظر شما جالب آمده وبه یاد نمی‌آورید که خانواده تان چنین مراسمی ‌برای شما برگزار نکرده باشند، می‌توانید در هر سنی که هستید برای خود آبگوشت عقیقه بپزید و همسایه‌ها‌ و دوستان را میهمان کنید! لازم به ذکر است که برخی عقیقه را تنها مختص به فرزندان پسر نمی‌دانند و برای تمامی ‌فرزندان این رسم رابه جا می‌آورند.
منبع: nezamabad.ir



بیشتر بخوانید تا بیشتر بدانید

واژه «دری وری» حرف زدن از کی باب شد؟! انتخاب گل برای هدیه به قدمت ماقبل تاریخ! دوست دارید تاریخچه جهازعروس را بدانید؟ روش‌های جالب آرایش در عهد باستان!! زنان ایران قبل از عصر مغول لباس ایرانی از دوره مغول تا روزگار نزدیک

مقررات دوچرخه سواری در تهران قدیم!!



وزارت داخله
اداره کل تشکیلات نظمیه
نظامنامه سیر و حرکت دوچرخه‌های پایی در شهر و حومه

ماده1- احدی نمی‌تواند با دوچرخه های پایی در شهر و حومه آن حرکت نماید، مگر این که قبلا در اداره نظمیه حاضرشده، پس از امتحانات لازمه، جواز تصدیق‌نامه بگیرد.

ماده 2- اشخاصی که سن آنها هنوز به سیزده سال بالغ نگردیده مطلقا از دوچرخه سواری ممنوع می‌باشند و از سیزده تا هیجده سالگی درصورتی مجاز به سواری خواهند بود که شخصا مالک دوچرخه باشند والا تا هیجده سالگی از کرایه کردن دوچرخه برای سواری ممنوع می‌باشند.

ماده 3- کرایه دادن دوچرخه به اشخاصی که سن آنها هجده سال بالغ نشده باشد و یا با داشتن نوزده سال تصدیق وجواز نظمیه را دردست نداشته باشند، مطلقا ممنوع است.

ماده 4- درموقع مراجعه به نظمیه برای اخذ تصدیق‌نامه و جواز، تقاضا کنندگان بایستی سه قطعه عکس خود را به همراه بیاورند.

ماده 5- تمام دوچرخه ها باید دارای بوق و زنگی باشند که صدای آن ها تا فاصله پنجاه ذرع شنیده شود.

ماده6- از غروب آفتاب به بعد بایستی چراغ جلو وعقب دوچرخه را روشن نمایند و درصورت فقدان هریک از چراغ ها صاحب دوچرخه از غروب به بعد بایستی از دوچرخه خود پیاده شده وتا محل مقصود دوچرخه را با دست حرکت دهد.

ماده7- چراغ جلو بایستی با نور سفید و اقلا ده ذرع مسافت جلو دوچرخه را روشن نماید وچراغ عقب بایستی با نور قرمز روشن شود. یا این که شیشه مخصوص قرمز به روی گلگیر آن نصب شود.

ماده 8- نمره نظمیه همیشه باید روی قسمت گلگیر عقب نصب باشد و در هیچ مورد نبایستی از محل خود تغییر داده شود.

ماده9- متن نمره دوچرخه‌های شخصی سفید و با خط سیاه و متن نمره دوچرخه‌های کرایه سیاه با خط سفید خواهد بود.

ماده 10- دوچرخه سواها بایستی درمعابر پرجمعیت و درسرپیچ‌ها محل تلاقی خیابانها آهسته حرکت نمایند و مجاز نیستند به هیات اجتماع در خیابانها حرکت کنند، مگر این که پشت سریکدیگر و به فواصل معین باشد. دوچرخه سواران، از حرکت بین وسایط نقلیه و دستجات پیاده ممنوع اند. درموقعی که خیابان‌ها پرجمعیت باشند باید پیاده شده و دوچرخه را با دست حرکت دهند.

ماده 11- دوچرخه سواران موظف‌اند که همیشه و مخصوصا در موقع تلاقی با وسایط نقلیه از دست راست خود حرکت نمایند و در صورتی که بخواهند ازوسایط نقلیه که از جلو آنها حرکت می نمایند سبقت بجویند، مکلف اند از طرف دست چپ آن رفته و به وسیله بوق، راننده آن را از قصد خود آگاه سازند و به ملایمت حرکت نمایند و پس از رد شدن باید مجددا به طرف دست راست بروند.

ماده 12- سواری دوچرخه در پیاده رو و بازاها و محلی که تخصیص به پیاده داده شده است، ممنوع است و درمواقعی که در پیاده رو و بازار کار دارند ممکن است دوچرخه را با دست حرکت دهند.

ماده 13- مسابقه با دوچرخه درخیابانها اکیدا ممنوع است . درمواقعی که بخواهند درنقاط مخصوص تشکیل مسابقه دهند بایستی قبلا ازقصد خود اداره نظمیه را مطلع و کسب اجازه نمایند.

ماده 14- کلیه دوچرخه‌ها بایستی دارای گلگیرجلو وعقب باشند که گل و کثافت معاب، به عابرین ترشح ننمایند.

ماده15- دوچرخه ها اعم از کرایه یا شخصی باید دارای ترمز چرخهای جلو وعقب باشند.

ماده 16- سواری دونفر یا بیشتر درروی یک دوچرخه یا سوار کردن اطفال با خود اکیدا ممنوع است.

ماده17-نمایش دادن روی دوچرخه در خیابانها و کوچه ها قدغن است.

ماده18- دوچرخه سواران نمی توانند درموقع سواری با یک دست خود اشیا حمل نمایند مگراین که اشیای مزبور به طریقی بسته شده باشد که راننده در موقع لزوم قادر باشد با همان دست دسته دوچرخه را بگیرد وهمچنین درخیابانها و معابر پرجمعیت مجاز نیستند هر دودست خود را از دسته دوچرخه بردارند.

ماده 19- تعلیم دادن وآموختن دوچرخه سواری درم عابرو کوچه های داخل شهر و معابر پرجمعیت خارج از شهر ممنوع است.

ماده 20- متخلفان ازمواد این نظامنامه به محاکم صالحه جلب ومطابق قانون تعقیب و مجازات خواهند شد.
منبع:seemorgh.com



بیشتر بخوانید تا بیشتر بدانید

ریشه چند اصطلاح عامیانه کسب‌ و‌ کارهای ‌فراموش شده مراسم عقیقه رسمی ‌قدیمی ‌برای نوزادان است! کهن ترین لالایی جهان با قدمت چهارده هزارساله آهو نور زن هنرمند ایرانی زمین مجانی امیر کبیر به تهرانی ها!

ریشه چند اصطلاح عامیانه



زپرتی:
واژة روسی Zeperti به معنی زندانی است و استفاده از آن یادگار زمان قزاق‌های روسی در ایران است. در آن دوران هرگاه سربازی به زندان می‌افتاد دیگران می‌گفتند یارو زپرتی شد و این واژه کم کم این معنی را به خود گرفت که کار و بار کسی خراب شده و اوضاعش به هم ریخته است.

هشلهف:
مردم برای بیان این نظر که واگفت (تلفظ) برخی از واژه‌ها یا عبارات از یک زبان بیگانه تا چه اندازه می‌تواند نازیبا و نچسب باشد، جملة انگلیسیI shall have به معنی من خواهم داشت را به مسخره هشلهف خوانده‌اند تا بگویند ببینید واگویی این عبارت چقدر نامطبوع است! و اکنون دیگر این واژه مسخره آمیز را برای هر واژه عبارت نچسب و نامفهوم دیگر نیز (چه فارسی و چه بیگانه) به کار می‌برند.

چُسان فسان:
از واژة روسی Cossani Fossani به معنی آرایش شده و شیک پوشیده گرفته شده است.

شر و ور:
از واژة فرانسوی Charivari به معنی همهمه، هیاهو و سرو صدا گرفته شده است.

اسکناس:
از واژة روسی Assignatsia که خود از واژة فرانسوی Assignat به معنی برگة دارای ضمانت گرفته شده است.

فکسنی:
از واژة روسی Fkussni به معنای بامزه گرفته شده است و به کنایه و واژگونه به معنای بیخود و مزخرف به کار برده شده است.

نخاله:
یادگار سربازخانه‌های قزاق‌های روسی در ایران است که به زبان روسی به آدم بی ادب و گستاخ می‌گفتند Nakhal و مردم از آن برای اشاره به چیز اسقاط و به درد نخور هم استفاده کرده‌اند.
منبع:seemorgh.com



بیشتر بخوانید تا بیشتر بدانید

مردان تهران قدیم چه می پوشیدند؟ کسب‌ و‌ کارهای ‌فراموش شده مراسم عقیقه رسمی ‌قدیمی ‌برای نوزادان است! مقررات دوچرخه سواری در تهران قدیم!! کهن ترین لالایی جهان با قدمت چهارده هزارساله آهو نور زن هنرمند ایرانی