بهترین تغذیه در سالمندان غذاهای ساده و کم حجم است.
اگرچه دوران سالمندی به 60 سال و بالاتر اطلاق میشود، اما تغییرات سالمندی از سالها قبل آغاز میشود.
توجه به تغذیه در این دوران به دلیل تغییر نیازهای تغذیهای بدن از اهمیت بسزایی برخوردار است. نیاز سالمندان به موادمغذی متاثر از داروها، بیماریها و پدیدههای بیولوژیکی دوران میانسالی و سالمندی بوده و در افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است.
مهمترین توصیه تغذیهای برای این سنین تهیه غذاهای ساده و کم حجم است، به طوری که تمام نیازهای فرد به موادمغذی تامین شود و در عینحال متناسب با فرهنگ مصرف او باشد.
انتخاب نوع غذا در برنامه غذایی روزانه از اهمیت خاصی برخوردار است، نکته اساسی در برنامه غذایی سالمندان، مصرف موادغذایی کم چربی و کم کلسترول مانند شیر و لبنیات کمچرب،کاهش مصرف روغن، کره، خامه و ... کمنمک و پرفیبر است.
در افراد مسن مصرف روزانه شش تا هشت لیوان مایعات ترجیحا آب برای پیشگیری از یبوست و کم آبی بدن توصیه میشود، زیرا افراد مسن علیرغم نیاز واقعی به مایعات، کمتر احساس تشنگی میکنند و به همین دلیل بیشتر مستعد کم آبی و یبوست هستند.
با افزایش سن نیاز به انرژی کاهش مییابد و به همین علت نیاز متابولیسمی بدن به انرژی کمتر از سایر گروههای سنی است.
افراد مسن فعالیت بدنی کمتری دارند و در نتیجه نیازمند غذای کمتری برای ثابت نگه داشتن وزنشان هستند، برای محدود کردن دریافت انرژی، توصیه میشود غذاهای کم حجم و غنی از موادمغذی را بیشتر مصرف کنند و مصرف موادشیرین و چربیها را نیز کاهش دهند.
مصرف جگر و روغن کبدماهی برای تامین ویتامین دی در سالمندان توصیه می شود.
از آنجا که در سالمندان نیاز به انرژی کاهش مییابد، پروتئین موردنیاز بدن باید از منابع با کیفیت بالا (از لحاظ پروتئین) مانند گوشتهای کمچربی، مرغ، ماهی، سفیده تخممرغ، فرآوردههای لبنی بدون چربی یا کم چربی تامین شود.
غلات و حبوبات نیز از منابع گیاهی پروتئین هستند که اگر با هم مصرف شوند تمامی اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز بدن را تامین میکنند، پروتئین حدود 15 درصد کل انرژی روزانه را تشکیل میدهد و توصیه میشود حدود نیمی از پروتئین مصرفی از نوع حیوانی و مصرف گوشت در سنین سالمندی باید متعادل (حدود سه نوبت در هفته) باشد.
مصرف چربیها باید در رژیمغذایی سالمندان محدود شود، دریافت چربی نباید بیش از 30 درصد کل انرژی دریافتی در روز باشد، خصوصا سهم چربیاشباع شامل چربی پنهان در گوشت، انواع روغن جامد و کره باید تا حداکثر 10درصد انرژی دریافتی روزانه کنترل شود.
با افزایش سن مقدار توده چربی بدن سالمندان افزایش مییابد و در نتیجه احتمال چاقی و خطر ابتلا به بیماریهایی نظیر افزایش فشارخون، دیابت و بیماریهای قلبی وعروقی افزایش مییابد.
کنترل شدید چربیخون برای سنین 50 تا 70 سال مفید است و به طور کلی باید میزان کلسترول مصرفی کمتر از 300 میلیگرم در روز باشد.
جذب کلسیم و ویتامین D بدن با افزایش سن کاهش مییابد، با افزایش سن نیاز بدن به مصرف منابع غنی کلسیم (مانند شیر و لبنیات) و ویتامین D افزایش و ازطرف دیگر میزان تولید ویتامین D در پوست از طریق نور آفتاب کاهش مییابد، بنابراین مصرف جگر و روغن کبدماهی برای تامین این ویتامین توصیه میشود.
با افزایش سن، توانایی جذب ویتامین B12 بدن کاهش پیدا میکند. بنابراین مصرف مقدارمناسبی از گوشت قرمز، ماهی، شیر و تخممرغ به عنوان منابع ویتامین B12 را با در نظر گرفتن ملاحظات سلامتی فرد و بیماریهای زمینهای احتمالی، کنترل و مورد تاکید قرار دهید.
کمخونی فقرآهن در سالمندان نسبت به افراد دیگر شیوع کمتری دارد، اما در افرادی که غذاهای کمانرژی مصرف میکنند یا مشکوک به سوءتغذیه هستند، شایع است.
نیاز مردان و زنان سالمند به آهن یکسان است و میزان توصیه شده روزانه به طور متوسط هفت میلیگرم است و زرده تخممرغ، گوشت، ماهی، جگر، حبوبات و سبزیهای برگ سبزتیره مانند جعفری، برگچغندر، گشنیز و بخشهای تیره برگ کاهو از منابع آهن هستند.
منبع:isna.ir
تغذیه و تناسب اندام
10 راهکار تغذیهای برای کاهش کلسترول خون آیا آجیل خوب است یا نه؟ باورهای غلط در مورد تخم مرغ بخور نخورهای مردانه تقویت سیستم ایمنی بدن با خوردن 10 ماده غذایی دوستداران کله پاچه بخوانند!
یکی از دلایل اصلی ابتلا به یبوست، کمتحرکی و ورزش نکردن است
یبوست چیست؟در حالت عادی، زمانی که غذایی به دهان برده میشود دندانها به کمک بزاق به جان آن افتاده و روانهٔ معدهاش میکنند. این مواد غذایی در داخل معده به کمک شیرهٔ معده هضم شده و سپس راه رودهها را در پیش میگیرد. در طول این روند مواد مغذی موجود در غذای خورده شده توسط پرزهای روده جذب و وارد جریان خون میشوند. این مواد مغذی حدود ۸ ساعت بعد از گوارش در هر دقیقه ۰/۵ سانتیمتر پیش میروند و هر آنچه جذب نشده است مدفوع را تشکیل داده و در کولون پیش میروند.
غدد داخل کولون آب مدفوع را گرفته هزاران باکتری از این مواد زائد تغذیه میکنند. انقباضهای جدارهٔ رودهها مدفوع را به سمت رودهٔ راست (رکتوم) پیش میبرند. در واقع مواد غذایی بین بیست تا چهل ساعت بعد از مصرف به آخر خط میرسند. اگر شما هر هفته کمتر از سه مرتبه دفع داشته باشید میشود گفت که دچار مشکل یبوست هستید. معمولاً افراد مسن بیشتر در معرض این مشکل قرار دارند به خاطر اینکه تحرک بدنیشان کمتر است و داروهای بیشتری مصرف میکنند که ممکن است باعث تشدید مشکل شود. یبوست در بین خانمهای باردار نیز رایج است.
یبوست از دیدگاه طب سنتی «ام الامراض» یا «مادر بیماریها» است. به همین دلیل است که در مراجعه به مطبهای متخصصان طب سنتی، یکی از اولین پرسشها این است که «آیا شکمتان خوب کار میکند یا نه؟»
حتی گفته میشود بسیاری از بیماریهای روانی، کجخلقیها، عصبانیتها و... نیز ریشه در یبوست دارند، بنابراین برای داشتن زندگی سالم، لازم است حتماً به درمان و پیشگیری از یبوست بپردازیم، اما گاهی یبوست نسبت به درمانهای معمول مقاوم است و حتی با مصرف ملین هم برطرف نمیشود. در این صورت چاره کار چیست؟ دراین مطلب پاسخ این پرسش را خواهید گرفت.
راهکارهای درمانی برای یبوست
برای درمان یبوست هر غذایی را به جایش بخورید!
هر غذایی را به جایش بخورید! تغذیه نامناسب، مصرف غذاهای خشک و خوراکیهای ناسازگار با مزاج از دیگر دلایل بروز یبوست هستند. علاوه بر اینها باید به مصلحات و تدابیر تعیینشده برای مصرف خوراکیها در هر منطقه از کشور توجه کرد. مثلاً اگر مازندرانیها برنج مصرف نکنند، دچار یبوست میشوند درحالیکه ساکنان تهران ممکن است با خوردن برنج یبوست بگیرند یا اگر ماهی در مازندران خورده شود، مشکلی ایجاد نمیکند اما اگر در یزد مصرف شود، ممکن است یبوست و نفخ را به دنبال داشته باشد.
با پیادهروی به جنگ یبوست بروید!
با پیادهروی به جنگ یبوست بروید! یکی از دلایل اصلی ابتلا به یبوست، کمتحرکی و ورزش نکردن است. به گفته بوعلی سینا، اگر مداوم ورزش کنید، هیچگاه دچار یبوست نخواهید شد. البته منظور ورزشهای سنگین نیست چراکه برخی از ورزشها میتوانند باعث یبوست شوند. بهترین فعالیتهای فیزیکی برای رفع یبوست، پیادهروی، دوچرخهسواری و حرکتهای تقویتکننده عضلات شکم هستند. درواقع ورزش کردن و قرار گرفتن در هوای آزاد، نوعی ملین طبیعی محسوب میشود و از یبوست پیشگیری می کند.
تند غذا خوردن باعث یبوست می شود
هر لقمه را 30 بار بجوید! تند غذا خوردن باعث ایجاد تشنگی و یبوست میشود و آهسته جویدن و صرف غذا با آرامش خاطر به پیشگیری از یبوست، چاقی و کبد چرب کمک میکند، بنابراین بهتر است هر لقمه غذا را 30 تا 40 بار بجوید و بعد قورت دهید. این کار باعث سیری زودرس، کم شدن حجم غذای مصرفی و هضم بهتر مواد غذایی نیز میشود. علاوه بر اینها، توصیه میشود تا وقتی گرسنه نشدهاید، غذا نخورید. روی هم خوردن مواد غذایی مختلف نیز باعث سوءهاضمه میشود.
برای جلوگیری از بروز یبوست اجابت مزاج را به تعویق نیندازید!
اجابت مزاج را به تعویق نیندازید! برای جلوگیری از بروز یبوست باید عمل تخلیه را در ساعتهای معینی انجام دهید. خیلی از افراد این توصیه را برای کودکانشان به کار میبرند و به آنها میگویند صبحها بعد از بیدار شدن از خواب و شبها قبل از خوابیدن دستشویی بروند اما خودشان به آن عمل نمیکنند درحالیکه به تعویق انداختن عمل دفع و نگهداشتن فضولات در بدن میتواند باعث یبوست و مشکلهای متعدد شود. نوشیدن مایعات بهاندازه کافی نیز میتواند به رفع یبوست کمک کند. در فصلهای سرد هم که بلغم در بدن رسوب میکند، توصیه میشود صبحها ناشتا یک استکان آب جوش بنوشید. این عمل باعث لینت مزاج میشود.
فستفودها و غذاهای آماده باعث یبوست می شود
تغذیه خود را اصلاح کنید
در طب سنتی، اعتقاد بر این است که مصرف بعضی خوراکیها مثل بادمجان، عدس، گوشتهای نمکسود شده، ماهیهای شور، شیرینی، قهوه، شکلات، چای پررنگ، سبزیهای تند، خوراکیهای ترش و قابض مثل آبغوره، فستفودها و غذاهای آماده و همچنین آب یخ میتواند باعث یبوست شود. در مقابل، غذاهایی مثل اسفیدباج (آبگوشت جوجه یا بزغاله و گوشتهای راحتهضم همراه با سبزیهایی مثل اسفناج و کدو و...) طبیعت گرم و تر دارند و رودهها را مرطوب میکنند.
گوشت مرغ چاق و بال جوجه یا مرغ نیز باعث لعابدار شدن خوراک و نرم شدن مدفوع میشود؛ بهخصوص در کسانی که سوداوی مزاج هستند. از طرفی، مصرف مرغ همراه دارچین، بادام، زیتون و کرفس، شکم پر کردن آن با سبزیها و همچنین آبگوشت خروس با روغن بادام شیرین به رفع یبوست کمک میکند. در واقع دارچین لطیفکننده و مقوی معده است و نفخ را از بین میبرد. تخم کرفس نیز جاذب از معده و دافع از روده است؛ یعنی مواد زائد را از معده به سمت رودهها جذب و از رودهها به خارج از بدن دفع میکند. روغنزیتون هم ملین است و دلدرد را برطرف میکند البته بهشرط اینکه غذا با شعله زیاد طبخ نشود و خوراک بهخوبی جا بیفتد.
درمان یبوست با نسخه طب سنتی
* دفع راحت با جوشانده برگ درخت زبان گنجشک :برگهای درخت زبان گنجشک صاف و سبز تیره هستند. بو و عطر این برگها تا حدودی شبیه به چای سبز است. میتوان این برگها را به طور دستنخورده یا پاککرده خشک کرد یعنی بدون ساقهٔ میانی. خشک کردن برگها باید بلافاصله بعد از چیدن باشد. از این برگها به صورت دمنوش استفاده میکنند. به این صورت که یک نوک انگشت از برگهای خشک را در یک فنجان کوچک آب در حال جوش ریخته و به مدت ۱۰ دقیقه بجوشانید. درخت زبان گنجشک باعث سهولت عمل دفع شده و رودهها را تحریک میکند. توصیه میکنیم چندین هفته از این گیاه استفاده کنید تا یبوست شما درمان شود.
* در طب سنتی خوردن یک لیوان خاکشیر هنگام صبح، مصرف یک لیوان آب کرفس با آب هویج و همچنین مصرف عرق کاسنی با عسل برای رفع یبوست توصیه میشود. همچنین مخلوطی از پودر گل سرخ با ماست بدون چربی، مصرف زیتون همراه با غذا و خوردن روزانه سبزی شوید و جعفری مفید است.
البته میتوانید متناسب با مشکلتان با پزشک داروساز مشورت کنید تا میزان مصرفتان را مشخص کند. خوشبختانه تاکنون مواردی برای عوارض جانبی این گیاه ذکر نشده است.
دمنوش ریشه گل ختمی یکی از ملینهای طبیعی برای درمان یبوست
اثرات مفید دمنوش ریشه گل ختمی:گل ختمی از آن «جامهٔ مخملی»اش گرفته تا در ترکیب تمام بخشهایش سرشار از موسیلاژ است برای همین هم یکی از ملینهای طبیعی محسوب میشود. میتوانید از ریشهٔ خردشدهٔ آن دمنوش تهیه کنید و یا اینکه آن را بجوید. مورد منع مصرفی برای این گیاه وجود ندارد اما اگر شما مشکل خاصی دارید قبل از مصرف حتماً با پزشکتان مشورت کنید.
* همچنین خوردن گیاه آلوئه ورا توصیه میشود چون این گیاه تقویتکننده معده و روده و سرشار از ویتامین A، B1، B2، B6، است. آلوئه ورا تنظیمکننده هضم غذا است و دفع مواد زائد از روده را آسان میکند و از یبوست پیشگیری می کند.
* گشنیز نیز در رفع یبوست موثر است. این سبزی تقویتکننده معده و ضد باکتری معده و روده است.
* بادرنجبویه نیز از خانواده نعناع است و ویتامینهای A، B و C دارد و تقویتکننده معده و روده بوده و صفرا را از بین میبرد.
* بارهنگ یکی از آن گیاهان معروف و با خاصیت است. مصرف آن به صورت دمنوش با یبوست مقابله میکند. میتوانید یک نوک انگشت از برگهای خشک این گیاه را در یک فنجان آب جوش دم و میل کنید. همچنین میتوانید برگهای تازه آن را داخل سالاد ریخته و مصرف کنید.میوهها و سبزیجات ضد یبوست مصرف میوه و سبزیجات (از همه نوع) به مقابله با یبوست کمک میکند. بهترین حالت این است که میوهها را با پوست میل کنید.
* تا جایی که امکان دارد از میوهها و سبزیجات ارگانیک استفاده کنید.توجه داشته باشید که در بین میوهها و سبزیجات برخی خواص ملینی بالایی دارند مانند کیوی، آب سیب، طالبی، آلو خشک و میوههای خشک دیگر و در بین سبزیجات نیز میتوان به اسفناج اشاره کرد.
* برای مقابله با یبوست علاوه بر مصرف مواد غذایی ملین باید فعالیت بدنیتان را نیز بالا ببرید. بیتحرکی باعث تنبلی رودهها و تشدید مشکل یبوست میشود.
چرا به یبوست دچار میشویم؟
یبوست علل بسیار متعددی دارد؛ مثلاً حرارت و خشکی رودهها میتواند باعث سفت شدن مدفوع شود. بعضی افراد هم به دنبال اسهال مزمن دچار یبوست میشوند. مصرف داروهای مخدر، شقاق و بواسیر، انسداد در رودهها یا مسیر ریزش صفرا به روده، تنگیها و چسبندگیها، کرمها و انگلهای روده، بیماریهای عصبی، عضلانی و روانی، تندخویی و عصبانیت، بیخوابی، تغذیه نامناسب و سرطانها میتوانند باعث یبوست شوند. توجه داشته باشید که اگر یبوست به روشهای ساده درمان نشود، حتماً باید اقدامهای تشخیصی انجام بگیرد.
طب سنتی معتقد است بعد از خوردن هر وعده غذایی، باید فضولات حاصل از آن دفع شود. البته در این زمینه استثناء هم وجود دارد؛ افراد سالخورده بهطور طبیعی فضولات دفعیشان کمتر است. علاوه بر دفعات اجابت مزاج، قوام مدفوع هم اهمیت دارد. مثلاً ممکن است فرد روزی 4 بار دفع داشته باشد اما اجابت مزاجش همراه با یبوست باشد و با اتمام دفع احساس سبکی نکند.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته
منابع:
فارس
هفته نامه سلامت
سلامت نیوز
داروخانه گیاهی بیتوته
بارهنگ و خواص آن «هاماملیس» آکنه و جوش را درمان می کند آشنایی با خواص روغن دارچین اسفرزه دارویی برای درمان یبوست و اسهال ختمی؛ دوست پوست و دشمن یبوست رفع یبوست با گیاهان دارویی
بهترین میوه برای درمان یبوست انجیر است.
پزشکان یبوست را مادر بیماریها میدانند پس دقت کنید که دچار این بیماری نشوید و اگر مبتلا شدید سریع به فکر درمان باشید.
در اینجا چند راهکار برای درمان یبوست عنوان میشود.
ـ بهترین میوه آزمایش شده برای درمان یبوست انجیر است که میتوانید آن را به چند روش استفاده کنید.
ـ هنگام خشکی مزاج انجیر (تازه یا خشک) را مثل آجیل در فواصل چند ساعت یک بار چند عدد بخورید.
ـ شب چند عدد انجیر خشک را در مقداری آب بریزید به طوری که آب کاملا روی انجیرها را بپوشاند. صبح ناشتا آب آن و انجیرها را بخورید.
ـ اگر یبوست شدید دارید انجیر را در شیر بخیسانید و ناشتا میل کنید.
ـ اگر باز هم اثر نکرد انجیرها را در روغن زیتون خیس کنید و صبح ناشتا بخورید.
ـ خوردن مخلوط آب نارنج با سونآپ برای درمان یبوست بسیار موثر است.
ـ خوردن تره فرنگی پخته قبل از غذا یا همراه غذا یا داخل سوپ و آش یبوست را برطرف میکند.
ـ جوشانده حدود 20 گرم گل ختمی و تنقیه آن یبوست شدید و کهنه را درمان میکند. البته این کار معده را هم ضدعفونی میکند و زخمهای آن را التیام میبخشد.
ـ خوردن خیار یبوست را برطرف میکند.
ـ پنج گرم از ریشه ریواس را در یک لیتر آب در حال جوش بریزید و 20 دقیقه بگذارید بماند و بعد از اینکه کمی خنک شد، میل کنید. یعنی آن را ولرم بخورید. روش دیگر اینکه پنج گرم پودر ریشه ریواس را در یک لیوان آب ولرم حل کنید و با کمی عسل شیرین کرده و خوب هم بزنید. این نوشیدنی را هر روز قبل از هر وعده غذایی به مقدار یک فنجان میل کنید. 2 مورد گفته شده برای درمان یبوست بسیار مفید هستند.
ـ حدود یک گرم پودر ریشه گل زنبق را در یک لیوان آب ولرم همراه با یک قاشق عسل مخلوط کنید و صبح ناشتا بخورید. این مخلوط یکی از بهترین مسهلهاست.
ـ کسانی که دچار یبوست هستند، هر روز صبح یک یا دو قاشق غذاخوری روغن زیتون میل کنند و اگر تمایلی به خوردن خالی روغن زیتون ندارند آن را با کمی آبلیمو تازه و نمک مخلوط کنند.
ـ بعد از هر وعده غذایی یک سیب پخته را همراه با کمی کره (به اندازه یک فندق) بخورید از شر یبوست خلاص میشوید. البته میتوانید با خوردن کمپوت سیب ناشتا یا هر شب قبل از خواب یک عدد سیب با پوست را خوب بجوید یا آن را رنده کنید و میلکنید تا جلو یبوست را بگیرد و هرگز به آن مبتلا نشوید.
ـ نوشیدن یک فنجان هر روز صبح ناشتا شربت شیرینبیان برای درمان یبوست موثر است. برای این منظور 50 گرم ریشه خشک شیرینبیان را در یک لیتر آب به مدت 5 دقیقه بجوشانید و بعد آن را کنار بگذارید تا خنک شود، سپس صاف کنید و ناشتا میل کنید.
ـ 200 گرم سیب درختی و 800 گرم گوشت کدو را خرد کرده و در ظرفی بریزید، 100 گرم شکر هم به آن اضافه کنید. روی این مواد آنقدر آب بریزید که روی آن را بپوشاند و سپس روی شعله ملایم بگذارید تا آرام آرام بجوشد. بعد از این که کاملا پخته شد به آن وانیل، پوست پرتقال یا نارنج اضافه کرده و میل کنید.
ـ صبح ناشتا خوردن گلابی یا آب گلابی یبوست را برطرف میکند. گلابیهای درشت سلولز بیشتری دارد و موثرتر است.
ـ حدود 30 گرم میوه تازه یا خشک آقطی سیاه یا یاس کبود را در نیم لیتر آب یا شیر بجوشانید و بعد ده دقیقه آن را کنار بگذارید تا خنک شود و صبح ناشتا و طی روز چند بار مصرف کنید.
ـ آلوچه یا آلوی سیاه خشک را در آب خیس کنید و حدود 10 دقیقه آن را بجوشانید و در حین جوشیدن کمی آبلیموی تازه به آن اضافه کنید. آن را کنار بگذارید تا خنک شود و صبح ناشتا و شب هنگام خواب از این مخلوط بخورید.
ـ حدود 20 گرم از گلهای خشک یا 2 تا 3 گرم گلهای تازه یا حدود 50 گرم برگهای خشک درخت هلو را در یک لیتر آب جوش به مدت 10 دقیقه بخیسانید. سپس آن را صاف و با عسل شیرین کنید و هر روز در فاصله غذاها دو فنجان بنوشید.
ـ صبح ناشتا آب هلوی تازه یا آب انبه برای درمان یبوست بسیار مفید است.
منبع:jamejamonline.ir
بیشتر بخوانید تا سالم بمانید
درمان بیماری یبوست یبوست، بیماری یا بی توجهی؟ عصاره ای فوق العاده جهت درمان یبوست بیماری بواسیر چیست ودرمان آن چگونه است؟ حل المسائل نفخ خوراکی مفید برای کمخونی و افزایش اشتها