خیلی زود عصبانی میشوم و کنترلم را از دست میدهم. تلاش میکنم عصبانیتم را بروز ندهم اما نمیشود.
یکی دو ماهی است احساس میکنم صبر و تحمل گذشته را ندارم. برخوردم چه در محل کار و چه در منزل، به ویژه در منزل مناسب نیست. خیلی زود عصبانی میشوم و کنترلم را از دست میدهم. تلاش میکنم عصبانیتم را بروز ندهم اما نمیشود. میدانم در این مدت اطرافیان از دستم رنجیدهاند چون گاهی واقعا جایی برای عصبانیت نبوده؛ ولی من با هر حرف و حرکتی زود از کوره درمیروم.
حس میکنم دوستانم از من فاصله گرفتهاند. در منزل هم مادر، پدر و خواهرم سعی میکنند کمتر با من صحبت کنند تا مبادا از مسالهای برنجم و عصبانی شوم. از طرفی این رفتار روی روابطم با نامزدم تاثیر منفی گذاشته است. با وجودی که او مرد متین و آرامی است و حرفی نمیزند اما چند بار رنجش را در چهرهاش دیدهام. از این وضعیت خسته و نگرانم.
درجاتی از افسردگی، عدم موفقیت در کار و روابط فردی و اجتماعی، فشارها و استرسهای اجتماعی و خانوادگی، اضطراب، درگیری ذهنی و عدم آگاهی از مهارتهای حل مساله میتوانند زمینهساز بروز خشم باشند.
نوع نگاه فرد به مسائل هم میتواند فرد را دچار خشم و عصبانیت کند؛ به این معنی که اگر از زاویه «بسته» به مسائل نگاه کنیم و تفسیر ناقص و اشتباهی از آنها داشته باشیم، مسائل را بزرگتر از آنچه هست، میبینیم. بزرگ شدن مسائل تحمل آنها را سخت و درنتیجه واکنش ما به آنها را شدیدتر میکند. اما اگر با دید «باز» به مسائل نگاه کنیم و تفسیر کامل و درستی از آنها داشته باشیم، مشکلات مربوط به هر مساله، به اندازه «حقیقی» آن خواهد بود. به این ترتیب تحمل آن آسانتر و واکنش ما نسبت به مسائل بهتر خواهد بود.
در بسیاری موارد افراد خشمشان را در محل کار یا در جمع دوستان و آشنایان بروز نمیدهند و این خشم فروخورده را به شکلی دیگر، مثلا پرخاش با اهل منزل یا افراد ضعیفتر از خود بروز میدهند. خشم فروخورده میتواند باعث ایجاد یا تشدید افسردگی و اضطراب شود.
تبعات خشم
خشم و پرخاشگری بیتردید آسیبهایی را به ما و دیگران وارد میکند. برای اینکه از نتایج منفی این رفتار آگاه شویم، کافی است مروری بر تبعات منفی رفتار غضبآلودمان بر خود و دیگران داشته باشیم.
1- برنده- برنده نداریم؛ هر بار ابراز خشم بیدلیل ما تاثیر منفی بر روابط ما با دیگران دارد. در این شرایط نهتنها برندهای وجود ندارد بلکه این رفتار روی عمق رابطه تاثیر منفی میگذارد و باعث سردی روابط میشود.
2- اتلاف وقت و انرژی: برای جبران اثرات منفی ناشی از بروز خشم مهارنشدهمان باید وقت و انرژی اضافی را صرف جبران خطا و ترمیم رابطهمان کنیم.
3ـ سردی روابط: پس از هر بار بروز خشم و پرخاشگری، مدتی درگیر سردی روابط خواهیم شد. این مساله برای ما و طرف مقابل هزینههای عاطفی را به همراه دارد.
4ـ عادت میکنیم: تداوم خشم پس از مدتی به جزئی از شخصیت ما تبدیل میشود. بعد از چندی به آن عادت میکنیم و دیگران ما را به عنوان فردی عصبی و غیرمنطقی خواهند شناخت. این صفت باعث کاهش عمق رابطه با دیگران و اشکال در برقراری ارتباط با آنها میشود.
5ـ سیکل معیوب: اگرچه ممکن است دفعات نخست اطرافیان بتوانند این رفتار را تحمل کنند، بعد از مدتی آنها هم به رفتار ما واکنش نشان میدهند. به این ترتیب رفتار ما با اطرافیان وارد چرخه معیوبی میشود؛ به این معنی که ما عصبانی میشویم و طرف مقابل را خشمگین میکنیم و این روند مانند یک چرخه ادامه پیدا میکند. این سیکل باعث تخریب روابط میشود.
از طرفی ممکن است با خشم حرفمان را به کرسی بنشانیم و دیگران از روی «اجبار» یا «مراعات حال» ما حرفمان را بپذیرند اما این روند باعث ضربه خوردن لایههای عمیق ارتباطی میشود؛ هر چند روابط در سطح عادی به نظر برسند.
درمان
همانطور که اشاره شد، عوامل مختلفی میتوانند زمینهساز بروز خشم و پرخاشگری باشند. برای درمان بهتر است به این نکتهها توجه کنیم:
ـ درمان اختلال زمینهای: اشاره کردیم درگیری با اختلالاتی چون افسردگی، اضطراب و استرس میتوانند زمینهساز بروز خشم باشند. بنابراین یکی از راهکارهای مدیریت خشم، درمان اختلالات زمینهای است.
ـ فراگیری مهارتها: توانایی کنترل بحرانها و آموختن مهارتهای حل مساله میتواند به کنترل خشم کمک کند.
ـ اصلاح دید: اگر با دید باز و صحیحتری به مسائل نگاه کنیم، دیگر مسائل را بزرگتر از آنچه هست، نمیبینیم. به این ترتیب، هم تحمل ما نسبت به مسائل بیشتر میشود و هم میتوانیم آنها را راحتتر از پیش پا برداریم.
- اضطراب: آستانه تحریک افراد اضطراب، پایین است. بنابراین با کمک گرفتن از رواندرمانی، ریلکسیشن و درمان دارویی وکنترل اضطارب خشم ناشی از آن هم کنترل میشود.
خوددرمانی
خودرویی را تصور کنید که با سرعت 100 کیلومتر در ساعت در حال حرکت است. اگر راننده یک لحظه به تبعات این سرعت بالا فکر کرده و سرعتش را کم کند، آسیب کمتری میبیند. ما هم با مرور نتایج منفی ناشی از پرخاشگری میتوانیم بهتر به خودمان کمک کنیم؛ اما چگونه؟
1- با خودمان قرار بگذاریم فاصلهای بین «احساس خشم» و «ابراز خشم» ایجاد کنیم.
2- برای این کار حدود ده ثانیه مکث کنیم. برای ایجاد این وقفه زمانی میتوانیم 20 شماره بشماریم یا نفس عمیقی بکشیم یا یک لیوان آب بنوشیم، آبی به صورتمان بزنیم یا از مکانی که در آن هستیم، فاصله بگیریم.
3- در این فاصله به قراری که در حالت آرامش (غیرعصبانیت) با خودمان گذاشتهایم، فکر کنیم. به یاد بیاوریم که اگر عصبانی شویم، درگیر تبعات منفی خشم خواهیم شد.
به این ترتیب اگر هر بار به اندازه پنج تا ده درصد از واکنشهایمان کنترل شود، به تدریج میتوانیم به نتیجه مطلوب برسیم.
نکته: افراد درگیر با خشم و پرخاشگری نیاز به تشویق اطرافیان دارند تا بتوانند با گرفتن واکنشهای مثبت از آنها، پس از مهار خشم به تدریج بر حالتهایشان غلبه کنند. بنابراین زمانی که اطرافیان تلاش فرد برای مهار خشمش را میبینند، باید با واکنشهای مثبت او را تشویق کنند.
منبع:seemorgh.com
مطالب بیشتر برای زندگی بهتر
خشم، علل، پیامدها، راهکارها (2) روش های «مانترا» برای کنترل خشم آیامی دانید چگونه می توان خوش بین بود؟ از دردسرهای عصبانیت.... تأثیر مشکلات کاری بر روابط خانوادگی خانم ها خشمگین نشوند
راهکارهای کنترل خشم
مردم کوچکترین مسائل و مشکلات خود را برای آیت الله بهجت تعریف کرده و از وی درخواست راهنمایی می کردند.یکی از سوالات رایج در مورد روش کنترل و خشم بود که ایشان پاسخی موثر در این زمینه داده اند.
راهی برای کنترل خشم
ارتباط مردم و روحانیت چیزی است که انقلاب اسلامی ایران را رقم زد. امروز با تمام هجمه هایی که با ابزار های نوین و معرفت سوز به این پایگاه بزرگ و قوی معنوی می شود، نه تنها ارتباط مردم کمتر نشده که پای نوجوانان و جوانان نیز بسیار جدی تر از قبل به این عرصه باز شده است. نوجوان و جوان امروز ما در شرایطی زندگی می کند که اطرافش پر از الگوهای غلط و اشتباه است که اتفاقاً تلاش می شود تا همان را به عنوان جنس اصلی به آنها معرفی کنند. در چنین شرایطی کسی که می خواهد زندگی اش را بر اساس الگوهای صحیح اسلامی پیش ببرد، نیاز به یک مشاور و همراه خوب دارد تا پدرانه او را راهنمایی کند.
کتاب «ره نمای طریق» مجموعه پرسش ها و پاسخ های برای زندگی بهتر است. مردم جزئی ترین اتفاقات و مشکلاتشان را برای آیت الله جاودان تعریف کرده اند و ایشان هم پدرانه پاسخ داده اند. در این مطلب قصد داریم تا برخی از این پرسش ها و پاسخ ها را به صورت موضوعی و با نام «پاسخ های جاودان» مطرح کنیم.
در این بخش، چند پرسش و پاسخ درباره خانواده و تربیت فرزند را می خوانیم:
- خانمی هستم که فرزند خردسالی دارم و در برخورد با او خیلی عصبانی می شوم. گاهی اوقات نیز او را تنبیه می کنم ولی بعد خیلی پشیمان می شوم. نمی دانم با عصبانیتم چه باید کنم، لطفاً راهی نشانم بدهید.
آیت الله جاودان:آدم اگر جوان باشد و تک فرزند داشته باشد ناگزیر او را خیلی دوست خواهد داشت و اگر او را خیلی دوست دارد تحملش هم بالا خواهد رفت و آن قدر که شما عصبانی می شوید نباید عصبانی بشود. عصبانیت شما حتماً در تربیت کودک اثر بد خواهد داشت و آینده او را خراب خواهد کرد، باید فکری کرد. اولاً جستجو کنید علت این عصبانیت زیاد شما چیست؟ اگر نارضایتی از زندگی است آن را باید حل کنید، اگر مشکلی در شوهرتان هست باید آن را از بین ببرید. بنابراین اگر این گونه مسائل وجود داشته باشد باید به آنها پرداخت و اگر اینها وجود ندارد که باید شکر کرد و شما به یک دکتر اعصاب مراجعه کنید و از او راه حلی برای عصبانیت زیادی را بخواهید که البته آنها معمولاً قرص آرام بخش خواهند داد که خواب آور است و تا قطع بشود مشکل تجدید می شود.
اگر به دستور دکتر قرصهای تقویتی که حاوی ویتامین های B باشد مصرف کنید می توانید در اعصاب شما اثر بگذارد و آن را تقویت کند و دامنه تحمل شما را زیاد کند.
یک ورزشی پیگیر و سبک مثلاً شنا می تواند به طور جدی مؤثر باشد و از همه مهمتر نمازهای شماست که صحیح و اول وقت بخوانید و با دقت و طمأنینه و آرامش به جای آورید و ثانیاً هر روز زیارت امام زمان (علیه السلام) بکنید، مثلاً زیارت آل یس، البته آن را هم با توجه و از دل بخوانید.
مرحوم آیت الله بهجت فرموده بودند صلوات بفرستید با توجه به قصد حل مسئله خشم و عصبانیت این هم خوبست.
همسرت بی نماز است؟ همه چیز را به هم نزن، با او مثل یک آشنای گمراه رفتار کن و فرزندت را تربیت کن
ــ با سلام خدمت استاد گرانقدر، من دو سؤال را اجمالاً می پرسم، امید دارم مثل پاسخ های قبل شما برایم حجت و راهگشا باشد. من تقریباً فرد آرامی بودم تا اینکه در زندگی با مسایل مختلفی روبه رو شدم که باعث زودرنجی من شده. فرزند من دختر یک سال و نیمه است. با او به ایمان خودم و تأیید اطرافیان بسیار مهربان هستم اما وقتی دنیا به من تنگ می آید خیلی خشمگین می شوم و گاهی بسیار نادر، سرش داد می زنم؛ البته او هنوز نمی فهمد موضوع را. اما برایم مهم است قبل از اینکه به سن فهم برسد و رفتار بد من رویش تأثیر بگذارد این رذیله و خشم ناجور را درمان کنم. دارو مصرف کردم فایده نداشت، مثلاً وقتی از بی نمازی پدرش رنجور هستم ناخودآگاه تحمل دخترم را هم ندارم. درمان من واقعاً چیست؟ دوم اینکه شدیداً نیاز به داشتن استاد اخلاق دارم اما نمی دانم با این سردرگمی باید چه بکنم. چون همان طور که قبلاً عرض کردم همسر من مذهبی نیست و انگار پیش رفتن من در وادی معرفت فاصله ها را بیشتر می کند و ایشان خود را از من دور می کند، حتی سی دی های مباحث حاج آقا مجتبی را هم پنهان باید بکنم. تکلیف من در کل و در جزء چیست؟
آیت الله جاودان:سلام علیکم و رحمة الله، شما به خاطر شوهرتان، خودتان و فرزندتان را نابود نکنید. به عنوان یک طرح اصلی شما باید زندگی خودتان و فرزندتان را از ایشان جدا کنید نه اینکه در ظاهر بلکه واقع زندگی شما از ایشان قطع شده بنابراین رفتار ایشان نمی تواند در رفتار شما تأثیری داشته باشد و آینده فرزند شما را تخریب کند. البته به عمل آوردن این طرح کمی مشکل است اما شدنی است. شما همسر این مرد هستید اما او عملاً با شما فرق و فاصله دارد. شما به عنوان همسر هرچه وظیفه همسری است عمل می کنید اما واقعیت زندگی شما از او جداست. بنابراین دیگر با او بحث نمی کنید. غصه او را نمی خورید، به کار او یعنی به کارهای ناپسند او کاری ندارید، شما سعی می کنید تنها به آنچه خودتان می پسندید، بپردازید. دو زندگی در کنار هم اما حتی المقدور تماسی در میان آنها نیست و مثل دو خط متوازی عمل می کند و اگر بخواهیم به این زندگی عنوانی بدهیم همزیستی مسالمت آمیز بهترین عنوان است که واقعیت زن و شوهری که شرکت در زندگی است، وجود نداشته.
طرح دوم اینکه شما تابه حال با ایشان به عنوان شریک زندگی برخورد می کردید و لذا مشکلات اخلاقی و دینی ایشان برای شما رنج آور بود، اما اگر از این به بعد با ایشان به عنوان یک آشنای گمراه که شما می خواهید با رفتار و گفتار خودتان او را به راه بیاورید. بنابراین شما از رفتارهای نادرست ایشان ناراحت نمی شوید، زیرا می دانید که ایشان چگونه است و می خواهید با رفتار مهربان و انسانی خودتان او را به راه بیاورید. البته لازم است شما اطلاعات دینی خودتان را به سرعت و قوت تقویت کنید و من در این زمینه توصیه می کنم از کتابهای اعتقادی مرحوم استاد مطهری شروع کنید و بعد هم به کتاب های استاد محمدتقی مصباح بپردازید که به این وسیله بتوانید اشکالاتی که او دارد، بفهمید و برطرف کنید. بنابراین شما در انجام وظایف دینی خودتان به هیچ وجه کوتاهی نکنید، البته ممکن است تا می شود به نحوی آنها را عمل کنید که به ایشان برخوردی نداشته باشد.
منبع:tasnimnews.com
خشم، حس آرامش ما را بر هم میزند و به صورت یک میهمان ناخوانده ظاهر میشود.
خشم، حس آرامش ما را بر هم میزند و به صورت یک میهمان ناخوانده ظاهر میشود. علاوه بر اینکه خشم تولید استرس میکند و اثرات ذهنی و روانی ناخوشایندی به بار میآورد، باعث بالا رفتن فشار خون و برخی ناراحتیهای جسمی نیز میشود...
خشم معمولا در اثر ناکامی به وجود میآید. در این مواقع اگر لحظهای توقف کنیم و فکرمان را سازماندهی کنیم میتوانیم حس ناکامی را از خود دور کنیم. در اصل ناکامی و به دنبال آن خشم وقتی ایجاد میشود که ما کنترل ذهنمان را از دست میدهیم.
گاهی اوقات شاید هیچ توضیح و دلیل منطقیای برای خشممان پیدا نکنیم و صرفا یک موقعیت یا یک سری شرایط ناهماهنگ کنار هم قرار بگیرند و خشم را درون ما بیدار سازند، در این موقع است که ما ذات شاد و آرام خود را با حس غیرطبیعی و ناهماهنگی به نام خشم جابهجا میکنیم. اما برای همه افرادی که تصمیم دارند خود را از این حس ناخوشایند جدا سازند راهحلی وجود دارد. راهی که میتواند خشم را در هم بشکند. در این راهحل یک حالت هماهنگی و هارمونی وجود دارد و این راهها کارهایی هستند که به وسیله انجام دادن آنها حس تعادل درونی و شادی و آرامش، مجددا در درونمان جاری میشود و ما را به ساحل امن و آسایش هدایت میکند.
مراقبه
میتوانید در جایی بنشینید و یا حتی راه بروید، در هر یک از این شرایط توجه خود را به تنفستان معطوف کنید. اگر نفس خود را حبس کردهاید آگاهانه بازدمی انجام دهید. حالا با دو شماره نفس بکشید: 1 - 2، و با دو شماره دیگر عمل بازدم را انجام دهید 3-4.
برای مدت یک دقیقه این تنفس را تکرار کنید.
در حالی که با همان نظم تنفس میکنید، توجه خود را به افکارتان معطوف سازید. به موقعیتی فکر کنید که باعث عصبانیت شما شد، فکر کنید شما چه طور میتوانستید آن موضوع را حل کنید به نحوی که به نفع همه افراد درگیر در این ماجرا باشد؟
کلیه راهحلهای موثر را در ذهنتان مرور کنید و خود را در حال انجام دادن آنها ببینید. حال زمانی را به نوشتن افکارتان اختصاص دهید، دفترچه کوچکی فراهم کرده و تمام افکار مربوطه را در آن یادداشت کنید. دفعه بعد که خشمگین شدید به یاد بیاورید که برای هر مشکلی راهحلی وجود دارد، راهحلی با بهترین پیامدها برای همه افراد درگیر در آن موقعیت.
انتخاب کنید که خوشحال باشید، حس ناکامی را از خود دور کنید و به آن موقعیت با نگرشی تازه بیندیشید و راهحل تازهای بیابید، افکاری صلحجویانه، آرامشبخش و با بیشترین درجه خوبی، افکاری که بیشترین نتیجه مثبت را به بار آورد.
منبع:موفقیت
مطالب بیشتر برای زندگی بهتر
خشم مان را کجا خالی کنیم بهتر است؟ پنج گام برای مدیریت خشم روش های «مانترا» برای کنترل خشم نگفتن چشم به خشم ! باید های رفتاری که افراد عصبانی و همسرانشان باید بدانند به صفات خود پایبند بمانیم