شیر دادن به نوزاد در روزهای اول



فقط چند ساعت از زایمانش گذشته است، اما همه از او انتظار دارند، وظایف مادری‌اش را بی‌وقفه آغاز کند و با جدیت ادامه دهد.

اولین وظیفه و مسئولیتش تغذیه نوزادی است که با گریه های بی امان از مادر طلب شیر می کند، ولی گویا شیر زیادی در کار نیست و مادر با مشاهده بی قراری ناشی از گرسنگی نوزاد، دچار تشویش و نگرانی بیشتر می شود.

 شیر دادن به نوزاد در روزهای اولبه گفته دکتر کورش جعفریان، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، برای بسیاری از مادران جای نگرانی زیادی نسبت به کم بودن شیرشان در روزها و ماه نخست پس از زایمان وجود ندارد چراکه خستگی، اضطراب و کم خوابی مادر پس از زایمان از عواملی است که مانع جاری شدن شیر، به اندازه کافی برای نوزاد می شود و پس از رفع اضطراب اولیه، مادر با بهره گیری از تغذیه مناسب، خواب و استراحت کافی قادر به شیردهی به نوزاد خواهد بود.

ناکافی بودن شیر مادر، چرا؟
بررسی ها نشان می دهد، اکثر مادران، طی چند روز یا چند هفته پس از زایمان با تغذیه مناسب، خواب و استراحت کافی توان شیردهی به نوزادشان را به دست می آورند.

البته دکتر جعفریان  تاکید می کند: فاکتورهای مختلفی در تولید شیر نقش دارد که مهم ترین آن ژنتیک است یعنی برخی مادران از قابلیت شیردهی بسیار خوبی به طور ژنتیک برخوردارند. البته سایز سینه در قابلیت شیردهی مادر تاثیر ندارد. عامل تاثیرگذار دیگر در شیردهی مادر، تغذیه خوب با برخورداری از مقادیر کافی انرژی، کربوهیدرات و مایعات از دوران بارداری و طی شیردهی است یعنی وضع تغذیه مادر پیش از بارداری و بویژه در حین بارداری، وزن و میزان توده عضلانی، ذخایر ویتامینی و املاح بدن در تولید شیر مادر تاثیر دارد. گرچه از تاثیر روانی و عاطفی در آغوش گرفتن نوزاد و تاثیرش بر ترشح بیشتر شیر از غدد پستانی نیز نباید غافل شد.

ایشان اظهار می کند: بسیاری از مادران نسبت به اثرات محیطی بر تولید شیر، بخصوص در روزهای پس از زایمان بی توجهند. خستگی و عوارض زایمان، بی خوابی مادر در هفته های نخستین پس از زایمان و اضطراب در مواجهه با شرایط جدید ـ که بویژه در زایمان های اول پیش می آید ـ مانع از جاری شدن کافی شیر از سینه مادر می شود. بی شک حمایت و مشارکت دیگر اعضای خانواده در رسیدگی به وضع نوزاد، فرصتی را برای استراحت، خوابیدن و به آرامش رسیدن مادر فراهم می کند.

شیر خوردن نوزاد، زمان نمی خواهد
متخصصان اطفال تاکید می کنند، مادر باید پس از زایمان، برای شیردهی نوزادش به آمادگی لازم دست پیدا کند تا هر زمانی که کودک خواست، به او شیر بدهد یعنی نباید در هفته های اول پس از زایمان، انتظار نظم پذیری در شیرخوردن را از نوزاد داشت، چراکه تخلیه مرتب سینه ها باعث تحریک بیشترغدد شیری می شود و در نتیجه شیر بیشتری ترشح خواهد شد، اما پس از یک تا دو هفته، ساعات شیر خوردن نوزاد، نظم خاصی خواهد یافت.

در صورت کافی نبودن شیر مادر تا چند روز یا چند هفته پس از زایمان می توان از شیر کمکی در کنار شیر مادر استفاده کرد، اما به منظور کمک به تحریک غدد شیری سینه ها، باید بتدریج از مقدار شیر کمکی کاست تا به این وسیله نوزاد، بیشتر سینه مادر را بمکد. البته نکته مهم آن است که مادر همراه با شیر خود، شیر کمکی بدهد و هرگز سعی نکند از وعده شیر دادن خود کم کند.

از غذای خود کم نکنید
بسیاری از مادران طی دوران شیردهی به علت افزایش وزنی که پس از زایمان پیدا کرده اند، درصدد هستند غذای خود، بخصوص منابع کربوهیدراتی مثل نان را در رژیم غذایی خود کاهش دهند در حالی که به گفته دکتر جعفریان، نان و غلات سبوس دار از مهم ترین مواد غذایی است که به افزایش شیر مادر کمک می کند.

همچنین دریافت انرژی روزانه از طریق مواد غذایی مادر نه تنها نباید با رژیم کاهش پیدا کند بلکه باید 500 کالری نیز بیش از دریافت کالری روزانه در شرایط معمول باشد.از سوی دیگر، مصرف مایعات یعنی شیر، آب میوه طبیعی و میوه و سبزیجات به افزایش شیر بسیار کمک می کند.

این متخصص تغذیه در پاسخ به این سوال که توصیه هایی که در طب سنتی برای افزایش شیر مادر می شود تا چه اندازه مبنای علمی و تائید شده دارد، می گوید: بسیاری از مواردی که در طب سنتی برای افزایش شیر مادر توصیه می شود، از آنجایی که باید با مایعات مصرف شود یا این که مواد غذایی آبدار محسوب می شود، در تولید شیر موثر است. نمونه آن مصرف شوید، اسفناج، حبوبات، گرمک، کاهو، ماءالشعیر و آب هویج است. البته از نظر علمی توصیه های طب سنتی ثابت نشده، ولی تجربه نشان می دهد که بسیاری از این توصیه ها در افزایش شیر مادر، موثر است.

یک واقعیت اثبات شده درباره افزایش شیر مادر وجود دارد و آن تأمین املاح و مواد معدنی مورد نیاز بدن و داشتن رژیم غذایی متعادل است که دربرگیرنده تمامی مواد مغذی اعم از هیدروکربن و چربی ها است؛ همچنین داشتن آرامش، خواب و استراحت کافی می تواند به عملکرد بهتر سلول های عصبی و تولید و ترشح شیر مادر کمک کند.

منبع:jamejamonline.ir



تازه مادران بخوانند

از کی نگران وزن نوزاد باشیم؟ اثر شیر مادر بر ضریب هوشی نوزاد چرا نوزادان آروغ می زنند ؟ سلامت شیرخوار از ادرارش پیداست! تغذیه با شیر مادر، در غیاب خود مادر چرا به نوزاد آب قند ندهم؟

آموزش گام‌به‌گامِ شیر دادن به نوزاد



شیر مادر تنها منبع غذایی نوزاد محسوب می‌شود

تغذیه نوزاد در ابتدای زندگی فقط با شیر انجام می‌شود، پس یکی از مهم‌ترین کارها این است که بتوانید درست و ایده‌آل به او شیر بدهید. ایده‌آل‌ترین حالت برای شیردادن به نوزاد این است که مادر خود به او شیر دهد. با این حال، برخی مادران ترس‌ها و معضلاتی در این زمینه دارند. این نوع ترس‌ها دلایل زیادی دارد و بسیاری از آنها مانند مشکلات بدنی مادر، عدم قرار گرفتن درست منبع تغذیه در دهان نوزاد و ... می‌تواند شیر دادن را به پدیده دردناکی برای مادر تبدیل کند.

شاید همین مشکلات باعث شود که از شیشه برای شیر دادن به نوزاد خود استفاده کنید. اما متخصصان دلایل زیادی برای فواید شیر دادن از سینه به نوزاد مطرح می‌کنند که لازم است در این زمینه جدی‌تر اقدام کنید.  برای تسهیل این روال، به نکات جالبی اشاره می‌کنیم.

گام اول، ارتباط مادر و نوزاد
تا حد امکان سعی کنید زایمان‌تان طبیعی باشد. یعنی طوری برنامه‌ریزی کنید که زایمان‌تان توام با اختلال و ناآرامی نباشد. سر و صدای زیاد، نور شدید، اقدامات پزشکی همه روی نوزاد تاثیر می‌گذارد و این اصلا چیز مطلوبی نیست. عملیات انتقال از رحم به بیرون باید خیلی به ملایمت و نرمی انجام شود. هر عامل مخل و مزاحمی روی نوزاد تاثیر بدی خواهد گذاشت؛ این تاثیر، ارتباط نوزاد با مادر را هم تحت‌تاثیر قرار داده و در‌نهایت در شیردهی مادر اختلال ایجاد می‌کند. اگر از طریق سزارین زایمان انجام دادید، سعی کنید تماس پوستی زیادی با نوزاد‌تان داشته باشید.

گام دوم، نوزاد را با منبع تغذیه آشنا کنید
نوزاد زمانی که داخل رحم است، تمام مواد مغذی مورد نیاز را از طریق جفت دریافت می‌کند. اما زمانی که به دنیا می‌‌آید، شیر مادر تنها منبع غذایی او محسوب می‌شود. به‌خاطر همین، جدا کردن مادر و نوزاد درست بعد از زایمان باعث کم‌آبی بدن نوزاد می‌شود. از طرفی پیوند عاطفی میان آنها را کاهش می‌دهد و نوزاد به سختی قادر است دهان خود را با سینه مادر تنظیم کند که درست بعد از زایمان به حالت عکس‌العمل ازسوی نوزاد انجام می‌شود. زمانی که تامین مواد مغذی لازم از جفت متوقف می‌شود، نوزاد باید خود را به مادر عادت داده و به سمت آن برود و عمل شیر خوردن را تمرین کند. بنابراین همه این کارها صبر و حوصله مادر را می‌طلبد.

 
گام سوم، از ماما درخواست کنید
به پرستاران و پزشک در بیمارستان بگویید که دوست دارید درست بعد از زایمان، نوزادتان را بغل کنید و با هم تماس پوستی داشته باشید. این مسئله را حتما در برنامه زایمان‌تان به آنها متذکر شوید. تماس پوستی به نوزادتان کمک می‌کند تا احساس امنیت بیشتری داشته باشد و بداند که تحت محافظت است و احساس حمایت برای شیر خوردن از مادر به او منتقل ‌شود.

مادر باید پس از زایمان، برای شیردهی نوزادش به آمادگی لازم دست پیدا کند

چطور نوزاد را در آغوش بگیرید!
حتی اگر همه چیز را طبق برنامه انجام داده باشید، اگر نتوانید موقع شیر دادن به نوزاد او را در وضعیت خوبی قرار دهید، باید گفت که با شکست بزرگی روبه‌رو شده‌اید. برای آنکه نوزاد بهتر بتواند دهانش را تنظیم کند، سعی کنید او را درست بگیرید. به خاطر داشته باشید که اگر می‌خواهید از سینه چپ‌تان به او شیر بدهید، سر ‌نوزاد باید روی انحنای بازوی چپ‌تان قرار بگیرد و در همان حال با کل دست‌تان پشت او را محکم نگه دارید. برای آنکه این پوشش کامل شود، می‌توانید دست راست‌تان را زیر دست چپ‌تان قرار دهید.

وضعیت خودتان را دست‌کم نگیرید
بعد از زایمان، هر زمان که حال‌تان بهتر شد و توانستید بنشینید، سعی کنید طوری بنشینید که بتوانید به جایی تکیه داده و تقریبا دراز بکشید و نوزادتان را به درستی در دست بگیرید. این وضعیت باعث می‌شود تماس پوستی بیشتری با نوزادتان داشته باشید و راحت‌تر به او شیر دهید.

شیر خوردن از شیشه شیر بهتر است؟ آیا می‌دانستید که شیر دادن به نوزاد با شیشه مضراتی به همراه دارد؟ در اینجا به برخی آنها اشاره می‌کنیم.

شاید نوزادتان بدعادت شود
اگر تصمیم گرفته‌‌اید گاهی با شیشه به نوزاد شیر دهید، بهتر است بدانید که اصلا روش خوبی انتخاب نکرده‌اید. برای مادرانی که تازه نوزادشان به دنیا آمده، شیر دادن عملی خسته‌کننده است و باعث تحلیل انرژی‌شان می‌شود، اما اگر نوزاد به سر شیشه سیلیکونی عادت کند، آن وقت از تغذیه از سینه مادر امتناع خواهد کرد. این باعث می‌شود نوزاد نخواهد شیر مادر را بخورد؛ شیری که سرشار از مواد مغذی و آنزیم‌های لازم برای او و تندرستی اوست.

مراقب باشید چاق نشوید
اگرچه تغذیه مناسب نوزاد و سیر نگه داشتن او حرکتی بسیار عالی است، اما مراقب باشید که زیادتر از حد شیر نخورد. وقتی با شیشه به او شیر می‌دهید، دائما میزان مصرف شیر او را تحت کنترل می‌گیرید و این باعث می‌شود که نوزاد بیشتر از حد نیازش شیر بخورد. در شرایطی که اگر از خودتان به او شیر بدهید، نوزاد با خوشحالی شیر می‌خورد و وقتی سیر شد خودش دست از خوردن خواهد کشید.

اگر دل‌درد سراغش آمد!
متخصصان بر این باورند که بلعیدن هوا هنگام خوردن شیر می‌تواند به شکم‌درد در نوزاد منتهی شو د. زمانی که نوزاد از شیشه شیر می‌خورد، همراه با شیر،‌ هوا را وارد معده خود می‌کند بنابراین دچار شکم‌درد می‌شود. شکم‌درد، به درد شدید شکم گفته می‌شود که به بروز باد و انسداد روده‌ها منتهی می‌شود.

ابتلای عفونت با شیشه ‌شیر
باکتری موجود در هوا می‌تواند از طریق نوک شیشه‌ شیر به داخل آن وارد شود یا اگر برای مدت طولانی در معرض هوای آزاد بماند، می‌تواند در جایی از آن خود را پنهان کند و وارد شیر شود. به خاطر همین تمیز کردن شیشه بعد از استفاده بسیار مهم است. اگر شیشه ‌شیر را به خوبی نشویید یا استریلیزه نکنید، همین شیشه می‌تواند پناهگاه عفونت‌ها شود. 

تغذیه نوزاد در ابتدای زندگی فقط با شیر انجام می‌شود

 
 نوزادان هم مسواک می‌زنند؟
از یک پارچه نرم و مرطوب یا خمیردندان کوچک استفاده کرده و سقف دهان، لثه‌ها و دندان‌های شیری‌ نوزاد را تمیز کنید. بعد از ۱۸‌ماهگی او را تشویق کنید تا از یک مسواک کوچک با کمی خمیردندان استفاده کند. ترجیحا حواس‌تان باشد که خمیردندانش فلوراید نداشته باشد.

دارو ممنوع!
نه تنها سلامت کلی نوزاد، بلکه بهداشت دهانی او تا حد زیادی به رژیم غذایی و سبک زندگی شما ارتباط پیدا می‌کند. از این مسئله خاطرجمع شوید که در دوران شیردهی، رژیم غذایی‌تان متعادل بوده و از مصرف سیگار  هم خودداری کنید. ترجیحا در این دوران از آنتی‌بیوتیک، داروهای ضدافسردگی و مسکن‌ها هم استفاده نکنید.

شاید ردیفی دندان‌ها به‌هم بریزد!
مصرف مداوم شیر با شیشه می‌تواند به رشد نامناسب دندان بینجامد که در آینده ممکن است به اقداماتی مانند ارتودنسی یا استفاده از بست‌های دندانی نیاز داشته باشد.

رابطه شیر با عفونت‌های گوش
شیر خوردن با شیشه ‌شیر، احتمال انتقال شیر به مجرای گوش و جمع شدن در آن را افزایش می‌دهد. اگر این مسئله نادیده گرفته شود، می‌تواند به عفونت دردناک گوش در نوزاد بینجامد.

اختلال در رشد عضلات صورت را جدی بگیرید؟
شیر خوردن از پستانک سیلیکونی شیشه شیر درست از زمان نوزادی می‌تواند به رشد نامناسب عضلات صورت نوزاد منتهی شود. در‌واقع خوردن شیر با شیشه باعث کم شدن و اختلال در عضلات صورت نوزاد شده و مانع از کارکرد درست آن می‌شود.

دلایلی که نشان می‌دهد نباید شب به نوزادتان شیر بدهید
شاید برای‌تان جالب باشد بدانید بسیاری از اقداماتی که برای مراقبت از نوزاد انجام می‌دهید ممکن است تاثیر منفی روی او داشته باشد. اگر نوزادتان نیاز دارد در آرامش شیر بخورد، سعی کنید در شیشه شیر او به جای شیر، آب بریزید و ترجیحا قبل از خواب به او شیر ندهید. اگر دیدید راهی ندارد جز آنکه شیر بخورد، وقتی شیشه‌ شیر را به او دادید آن را شیرین نکنید. بعد از شیر دادن، کاری کنید که آروغ بزند تا شیر در دهانش جمع نشده باشد.

منبع: مجله سیب سبز



بارداری و زایمان راحت با...

مشکل رایج مادران در دوران شیردهی نکات لازم برای شیردهی موفق افتادگی سینه ها با شیر دادن نوزاد تکنیک های شیردهی به نوزاد دوران شیردهی و رژیم غذایی عفونت پستان در مادران شیرده